Santorini, jedna z najbardziej ikonicznych wysp Grecji, doświadczyła serii wstrząsów sejsmicznych, które sprawiły, że jej charakterystyczne ukształtowanie terenu stało się szczególnie podatne na osuwiska. Zgodnie z raportem Uniwersytetu Narodowego i Kapodistriańskiego w Atenach (NKUA), trzęsienia ziemi destabilizowały zbocza wyspy, zwiększając ryzyko osunięć nawet po zakończeniu aktywności sejsmicznej. W odpowiedzi na te zagrożenia zespół naukowców z Interdyscyplinarnego Komitetu ds. Zarządzania Ryzykiem i Kryzysami NKUA rozpoczął ocenę szkód oraz długoterminowe monitorowanie ryzyka.
Pod przewodnictwem profesora Efthymiosa Lekkasa, zespół współpracuje z profesorami Niką Evelpidou i Asiminą Antonarakou, aby na bieżąco śledzić skutki trzęsień ziemi. Głównym celem ich pracy jest zidentyfikowanie obszarów szczególnie narażonych na osuwiska oraz opracowanie bardziej precyzyjnych modeli prognostycznych, które pozwolą lepiej przewidywać przyszłe zagrożenia. Wyjątkowa geologia wyspy wymaga szczególnej uwagi, by zapobiec dalszym katastrofom.
Geologia wyspy i czynniki sprzyjające ryzyku osuwisk
Geologia Santorini sprawia, że wyspa jest szczególnie podatna na osuwiska. Strome zbocza, w połączeniu z różnorodnym składem skał oraz naprzemiennymi warstwami materiałów o różnej odporności na erozję, tworzą środowisko sprzyjające destabilizacji. Szczególnie problematyczne są obszary, gdzie erozja jest nierównomierna – miękkie skały erodują szybciej, odsłaniając bardziej odporne warstwy, które mogą z czasem ulec zawaleniu. Wulkaniczne strumienie lawy, typowe dla Santorini, stanowią dodatkowe zagrożenie, ponieważ tracą one wsparcie ze strony leżących poniżej skał, co czyni je niestabilnymi.
Oprócz naturalnych warunków geologicznych, działalność ludzka nasiliła te zagrożenia. Budownictwo i rozwój infrastruktury na wyspie często zakłócają naturalną równowagę terenu, zwiększając podatność na osuwiska, zwłaszcza w rejonach, gdzie teren został zmieniony lub osłabiony.
Zespół badawczy szczególną uwagę zwraca na obszary, które wykazują nierównomierną erozję. Tam, gdzie miękkie skały zostały szybko wytarte, twardsze warstwy stają się odsłonięte, co czyni je bardziej narażonymi na zawalenie. Przykładem mogą być wulkaniczne strumienie lawy, które w wyniku utraty wsparcia stają się szczególnie niebezpieczne.
Monitoring i prognozy zagrożenia
Naukowcy z NKUA już wskazali kilka rejonów o wysokim ryzyku i aktywnie opracowują mapy oraz dokumentację tych obszarów. Ich prace stanowią istotną pomoc dla władz lokalnych oraz planistów budowlanych, oferując głębsze zrozumienie ryzyka osuwisk w regionie. Naukowcy podkreślają, że zagrożenie osuwiskami utrzymuje się nawet po zakończeniu trzęsień ziemi. Szczególnie obfite opady deszczu, które często występują po takich zdarzeniach, mogą dodatkowo zwiększyć ryzyko.
Zespół badawczy planuje dalsze misje monitorujące, aby precyzyjniej ocenić sytuację i udoskonalić prognozy. Ich praca ma na celu ciągłe monitorowanie wyspy oraz przygotowanie planów zapobiegawczych na przyszłość, aby zminimalizować potencjalne skutki osuwisk. Santorini, będące popularnym miejscem turystycznym, wymaga szczególnej troski, by zapewnić bezpieczeństwo mieszkańcom oraz odwiedzającym.
Podsumowując, ostatnie trzęsienia ziemi uwidoczniły podatność Santorini na osuwiska, wynikającą z jej unikalnych cech geologicznych oraz skutków działalności ludzkiej. Wysiłki zespołu badawczego NKUA stanowią cenne narzędzie w zrozumieniu tych zagrożeń i w opracowaniu strategii, które pomogą ograniczyć ich negatywne skutki, chroniąc mieszkańców i turystów przed potencjalnymi katastrofami.
