Puchar Ptolemeuszy nazywany też Kielichem lub Wazonem Ptolemeuszy (fr. Coupe des Ptolémées)Jest to piękny puchar z dwoma uchwytami, który został wykonany z onyksu kantharos. Jest przyozdobiony motywami związanymi z kultem Dionizosa z obu stron. Ma wymiary 8,5 cm wysokości, 12,5 cm średnicy. Prawdopodobnie kielich został wyrzeźbiony w Aleksandrii w Egipcie.
Niegdyś uważano, że powstał w okresie hellenistycznym około 250 r. p.n.e, a obecnie uważa się, że powstał w I w. n.e. Jednak do dzisiaj trwa spór wśród historyków, kiedy powstał.
Francuski historyk z XVII wieku Jeana Tristan de Saint-Amant, uważa, że wazon został stworzony dla procesji pogrzebowej Ptolemeusza II Filadelfosa, który był drugim władcą Egiptu z dynastii Ptolemeuszy. Z kolei E. Babeblon był zdania, że powstał w przedziale lat 305 p.n.e. do 30 r. n.e.. Z kolei według innych że powstał w I lub II w. n.e. i został wykonany przez Rzymian. Trudność z określenie okresu powstania pucharu, wynika z tego, że powstał z rzadkiego materiału.
Według historyka Marina Conwaya puchar należał do król Franków i Longobardów, cesarza rzymskiego Karola I Wielkiego, potem do francuskich królów, którzy przekazali go opactwu w Sant-Denis. Puchar sporadycznie był używani podczas komunii świętej do picia wina oraz był wykorzystywany w trakcie koronacji francuskich królów. Do września 1791 roku kielich stanowił część skarbca bazyliki Saint-Denis.
W 1804 roku puchar został skradziony przez złodziei, a niedługo potem odzyskany bez nakrycia i elementów mocujących w Holandii. Obecnie puchar znajduję się w dziale muzealnym Francuskiej Biblioteki Narodowej – Cabinet des Médailles w Paryżu.
Więcej na stronie HZMZ
