Inflacja, która w Grecji osiągnęła rekordowe poziomy, oraz rosnąca konkurencja, znacząco wpłynęły na zachowania konsumenckie i kształtowanie się rynku. Greckie gospodarstwa domowe zmuszone są wydawać większość swojego dochodu na podstawowe potrzeby, takie jak żywność, zdrowie i mieszkanie. W efekcie tych przemian przyspieszyły zmiany, które od kilku lat stopniowo zachodzą na rynku. Najnowszy raport Instytutu Handlu i Usług Greckiej Konfederacji Handlu i Przedsiębiorczości (INEMY ESEE) wskazuje na wyraźne zmiany, które mają miejsce w sektorze detalicznym.
Zmiana w strukturze wielkości przedsiębiorstw
Raport INEMY ESEE pokazuje, że zachodząca na rynku transformacja dotyczy głównie struktury wielkości przedsiębiorstw. Wraz z dostosowywaniem się firm do warunków rynkowych i zmian gospodarczych, zauważalna jest stopniowa zmiana w rozkładzie przedsiębiorstw pod względem wielkości obrotów.
Z danych wynika, że odsetek firm o obrotach poniżej 20 tys. euro zmniejsza się, osiągając w 2024 roku 32% (w porównaniu do 36% w 2023 roku i 40% w 2022 roku). Z kolei przedsiębiorstwa z obrotem od 20 001 do 50 tys. euro rosną w liczbie, osiągając 39% w 2024 roku, co stanowi wzrost o 1 punkt procentowy w porównaniu do roku poprzedniego. Zdecydowany wzrost odnotowano również w kategorii firm z obrotem od 50 001 do 100 tys. euro, których liczba wzrosła do 24% w 2024 roku, co stanowi najważniejszy wzrost w porównaniu do pozostałych kategorii. Z kolei firmy o obrotach powyżej 100 tys. euro wykazują spadek, osiągając 6% w 2024 roku, co oznacza powrót do poziomów niższych niż w latach ubiegłych.
Spadek znaczenia greckich produktów
Raport ujawnia również istotny spadek udziału produktów krajowych w greckim handlu detalicznym. Choć w 2020 roku produkty greckie stanowiły 72% wszystkich zakupów dokonanych przez greckie firmy detaliczne, w 2022 roku ich udział spadł do 61%, a w 2023 roku do 59%, osiągając w 2024 roku jedynie 36%.
To zjawisko jest efektem procesu, który rozpoczął się w okresie pandemii COVID-19, kiedy to w obliczu kryzysu i zakłóceń w międzynarodowych łańcuchach dostaw, nastąpił zwrot ku produkcji krajowej. Jednak obecnie, po zakończeniu pandemii, ten trend wydaje się wygasać. Spadek udziału produktów krajowych został częściowo skompensowany przez wzrost importów, zwłaszcza z Unii Europejskiej (wzrost z 22% w 2023 roku do 35% w 2024 roku). Zauważalny jest także wzrost importów z Azji, które osiągnęły 21% w 2024 roku. Taki rozwój sytuacji może wynikać z rozszerzania sieci handlowych firm na nowe rynki, w poszukiwaniu tańszych produktów.
Zmieniająca się dynamika na rynku greckim znalazła również odzwierciedlenie w częstszym przerywaniu współpracy z dostawcami. Zgodnie z wynikami badania, odsetek firm, które zakończyły współpracę z dostawcą, wzrósł w 2024 roku do 36% w porównaniu do 25% w 2023 roku. Jest to najwyższy wynik w analizowanych latach, co wskazuje na istotną zmianę w relacjach B2B w greckim handlu detalicznym.
Wyjątkowe wyzwania dla firm
Wzrost inflacji, rosnące ceny energii oraz trudności w dostosowywaniu się do zmian gospodarczych – to główne wyzwania, z którymi muszą zmierzyć się greckie firmy. Raport wskazuje, że zarządzanie wzrostem cen to jedno z najtrudniejszych zadań, przed którymi stają przedsiębiorcy. Zwiększone koszty zakupu produktów oraz opłaty za energię mają poważny wpływ na działalność firm. Poza tym, przedsiębiorcy borykają się również z problemami związanymi z płynnością finansową, co utrudnia im regulowanie zobowiązań oraz pozyskiwanie środków niezbędnych do dalszej działalności.
Z raportu wynika również, że koszt cyfryzacji jest na umiarkowanym poziomie, co sugeruje, że przedsiębiorcy rozumieją konieczność przystosowania się do technologicznych zmian. Wydatki na transformację cyfrową są jednak nadal niższe niż wyzwania związane z cenami i płynnością. Z kolei koszt transformacji ekologicznej oraz przygotowania firm do następnych pokoleń nie stanowią na razie najpilniejszych wyzwań, co może wynikać z braku wystarczających inwestycji w zrównoważony rozwój wśród greckich przedsiębiorstw.
Podsumowanie
Wnioski płynące z raportu INEMY ESEE wskazują, że grecki rynek detaliczny przechodzi głębokie zmiany, w których widoczny jest spadek liczby małych firm, a także zmniejszający się udział produktów krajowych w handlu. Wzrost konkurencji, zmieniająca się struktura przedsiębiorstw oraz trudności związane z rosnącymi kosztami – to główne wyzwania, które stoją przed greckimi przedsiębiorcami w 2024 roku. Mimo trudności, wciąż istnieje potrzeba przystosowania się do nowych warunków rynkowych, aby zachować konkurencyjność i przetrwać na rynku.
