Grecja może się cieszyć niezliczoną ilością zabytków rokrocznie odwiedzanych przez tysiące turystów. Istnieją jednak pewne odkrycia, szczególnie te z ostatniego dziesięciolecia, które na zawsze zmieniły historię, jaką znamy dzisiaj.
Oto 10 najważniejszych archeologicznych odkryć w Grecji z ostatnich dziesięciu lat:
1. Starożytny grobowiec minojski, Kreta – 2018
To najnowsze odkrycie. Rolnik odkrył rzadki nagrobek z późnego okresu minojskiego III na Krecie w sierpniu 2018 roku.
Rolnik w Kentri na Krecie próbował zaparkować swój samochód w cieniu drzewa oliwnego i przez czysty przypadek, nadmiernie nawadniany brud pod jego pojazdem ujawnił rzeźbiony nagrobek z późnego okresu minojskiego III.
W grobie, który nie został splądrowany, archeolodzy odkryli dwie duże płyty z inskrypcjami z późnego okresu minojskiego, które są w doskonałym stanie.
Ponadto w grobach znaleziono dwa szkielety i około 24 waz z kolorowymi wytłoczeniami.
Grobowiec ten jest rzadkim znaleziskiem, a archeolodzy mają nadzieję znaleźć nowe dowody na późny okres minojski na tym obszarze.
2. Starożytne centrum handlowe, Argilos – 2013
Podczas gdy archeolodzy prowadzili dalsze badania w starożytnym mieście Argilos w 2013 r., natknęli się na portyk lub grupę sklepów – coś w rodzaju nowoczesnego centrum handlowego.
To starożytne centrum handlowe miało inne cechy niż eksperci znali z poprzednich odkryć, co czyni go rzadkim znaleziskiem.
W odróżnieniu od innych portyków ze starożytności, ten składał się z różnych pomieszczeń, co sugerowało, że każdy właściciel sklepu budował swoje własne miejsce prowadzenia działalności.
Dawne centrum handlowe sięga około 2500 lat wstecz, co czyni go najstarszym portykiem, jaki kiedykolwiek odkryto w północnej Grecji.
3. Zaginione greckie miasto sprzed 2500 lat, Vlochos – 2016 r.
Zaledwie pięć godzin na północ od Aten archeolodzy odkryli zaginione starożytne greckie miasto sprzed około 2500 lat.
Odkrycie starożytnych ruin na zboczu wzgórza, na którym znajduje się miasto, nie jest niczym nowym dla archeologów, którzy odrzucili je w przeszłości jako część nieistotnego osiedla, które istniało wiele lat temu.
Jednak naukowcy z Uniwersytetu w Gothenburgu i Uniwersytetu w Bournemouth postanowili przyjrzeć się ruinom w 2016 roku i odkryli zaginione starożytne miasto w pobliżu wioski Vlochos.
Do tej pory, od momentu rozpoczęcia eksploracji terenu we wrześniu 2016 roku, zespół odkrył wszystko, od pozostałości wież i murów miejskich po starożytne ceramiki i monety, które sięgają nawet roku 500 pne.
4. 4.000-letnia piramida z systemem kanalizacyjnym – 2018
Na greckiej wyspie Keros znajduje się stanowisko archeologiczne, o którego istnieniu wiedział każdy ale nikt nie był świadomy, jakie skarby znajdują się w środku.
Wysoko ponad Morzem Egejskim jakieś 4000 lat temu, mieszkańcy Keros wykuli w lini brzegowej w kształcie stożka schodki przypominające piramidę.
W 2018 r. badacze zajrzeli do wnętrza wykutej piramidy i byli zaskoczeni, widząc, że istnieje w niej wyrafinowany system tuneli odwadniających sięgających pełnego tysiąclecia.
Eksperci twierdzą, że kanalizacja piramidy mogła być wykorzystywana do dostarczenia świeżej wody lub usuwania ścieków.
5. Podwodne ruiny starożytnych baz marynarki wojennej w porcie w Pireusie – 2010 r
W 2010 roku lokalny rybak poprowadził grupę archeologów do ulubionego miejsca, w którym często przebywał jako dziecko. Okazało się, że w młodości siedział na starożytnych kolumnach wystających z morza po północnej stronie Mounichia w Pireusie. Kolumny były częścią ruin starożytnej bazy marynarki sięgającej roku 480 pne.
Ruiny starożytnych greckich baz morskich odegrały kluczową rolę w pokonaniu imperium perskiego w historycznej bitwie o Salaminę, a odkąd odkryto je w 2010 roku, zostało ujawnionych wiele nowych odkryć wokół ruin.
Eksploracja częściowo zatopionego portu odkryła zatopione hangary okrętowe z podwodnych wykopalisk przeprowadzonych przez Projekt Zea Harbour.
6. Knossos, stolica cywilizacji minojskiej, oferuje więcej skarbów – 2016 r
Najnowsze odkrycia na Krecie w miejscu starożytnego miasta Knossos sugerują, że stolica cywilizacji minojskiej była znacznie bardziej wpływowa i większa niż wcześniej sądzono.
Archeolodzy już wiedzieli, że Knossos był najstarszym miastem Europy i rządził wielkim imperium handlowym w epoce brązu, jednak nowe dowody sugerują, że minojowie faktycznie przetrwali do epoki żelaza.
Wcześniej sądzono, że miasto przestało istnieć około 1200 r. pne po erupcji wulkanu Thera na Santorini, jednak nowe artefakty odkryte przez zespół kierowany przez profesora z Universytetu w Cincinnati, Antonisa Kotsonasa, sugerują coś innego.
Pobliskie miejsca pochówku, które niedawno zostały ujawnione, pokazują, że Minoańczycy nadal pozostawali aktywni w handlu w regionie długo po 1200 r. pne oraz że faktyczna powierzchnia Knossos mogła być znacznie większa niż pierwotnie sądzono.
7. Znaczące znaleziska z podwodnych prac wykopaliskowych w Delos – 2017
Pozostałości starożytnych budowli przybrzeżnych, port, duża liczba wraków datowanych na różne epoki i znaczące mniejsze znaleziska – to wszystko znaleziono w podwodnych wykopaliskach archeologicznych prowadzonych przez Ephorate of Underwater Antiquities na wyspie Delos od 2 maja do 20 maja, 2017.
Eksploracja potwierdziła, że wyspa Delos była ważną bazą handlową i ważnym punktem na drodze morskiej i odegrała kluczową rolę w łączeniu wschodniego i zachodniego wybrzeża Morza Śródziemnego w czasach starożytnych.
Archeolodzy przeprowadzili dogłębne badanie starożytnego falochronu, który chronił port centralny wyspy w starożytności od silnych północno-zachodnich wiatrów, a znajduje się teraz pod wodą, ponieważ poziom morza wzrósł o dwa metry od tego czasu.
Inne znaleziska obejmowały pozostałości murów i upadłą kolumnadę, pozostałości późniejszego wraku z okresu hellenistycznego, który przewoził amfory ropy i wina z
Włoch i zachodniego regionu Morza Śródziemnego, a także dwa kolejne wraki z tej samej ery z południowego krańca Delos i w Rineia, w Zatoce Fylladi.
8. Starożytna kopalnia srebra w Lavrio – 2009
Położone w Parku Narodowym Sounio w obszarze ogólnym zwanym Agrileza (w pobliżu wioski Agios Konstadinos) ruiny kopalni i pracowni Ancient Silver Mines Lavrios były pod ziemią jeszcze do 2009 roku.
W szczególności kopalnia srebra Lavrio była źródłem bogactwa i mocy dla starożytnych Aten i jest powiązana z powstaniem i upadkiem Aten, od V do IV wieku pne.
Znaczenie geologii w Grecji sięga czasów klasycznych, kiedy kopalnie wypełnione srebrem, złotem, żelazem i innymi naturalnymi rudami przyczyniały się do powstawania starożytnej cywilizacji greckiej.
W rzeczywistości wiele zabytków w Atenach (Partenon, wielkie mury Aten, posągi i większość świątyń) zostało zbudowanych z pieniędzy pochodzących z kopalni.
9. Marmurowa płyta ze starożytnym napisem, Evia – 2018
W sierpniu 2018 roku odkryto płytę z marmuru ze starożytnym napisem ukrytą pod kamieniami wzdłuż ścieżki polnej.
Ta bezcenna historia została niemalże utracona na zawsze, ponieważ policja skonfiskowała ją w plastikowej torbie, najprawdopodobniej gotową do sprzedaży na czarnym rynku.
Płyta jest ważna i cenna, mówią eksperci. Uważa się, że interpretacja tekstu może dostarczyć ważnych informacji na temat życia w starożytnej Grecji.
Kawałek marmuru ma wymiary 50 x 22 cm i ma wyrytą starożytną grecką inskrypcję, a także dekorację z Acanthous, która pochodzi z epoki hellenistycznej lub wczesnorzymskiej.
10. Starożytna sztuka jaskini sięga epoki lodowcowej, Kreta – 2018 r
W jaskini Asphendou na Krecie – znanej z petroglifów – archeolodzy odkryli najwcześniejszą sztukę grecką, której początki sięgają ostatniej epoki lodowcowej.
Dzieła sztuki, 37 rycin saren o długości około 5 centymetrów, przedstawiają wymarłe zwierzę znane jako jeleń karłowaty, Candiacervus ropalophorus.
Candiacervus ropalophorus wyginął ponad 11 000 lat temu.
Zwierzęta te kiedyś wędrowały nieopodal Asphendou na północnym wybrzeżu Krety około 11 000 lat temu, wynika z próbek znalezionych przez naukowców.
Opr.: Monika Szarek