Pierwsze miejsce pamięci poświęcone Filhellenom, którzy polegli w walkach o wyzwolenie Grecji z osmańskiej niewoli, powstało w Nafplio w katolickim kościele pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego.
Pomnik znajduje się wewnątrz portalu wejściowego świątyni. Swoją kontrukcją okala wejście i nawiązuje do antycznej greckiej świątyni. Zbudowany jest z czterech filarów i trójkątnego zwieńczenia, wykonanych z pomalowanego na czarny kolor drewna sosnowego. Na zwieńczeniu napisano białymi literami po francusku: A LA MEMOIRE DES PHILHELLENES MORTS POUR L’INDEPENDANCE, a na filarach nazwiska 280–ciu poległych filhellenów. Wśród nich znajdują się nazwiska Polaków, którzy zginęli podczas bitwy pod Petą (Koulschelewski, Lasky, Mirziewski, Mlodowski, Dielsiewski, Dobronowski ) oraz na wyspach Eubea i Poros (Pronokowski i Odworski).
Pomnik powstał w 1841 r., a jego fundatorem był francuski oficer i filhellen August Hilarion Touret, który walczył w różnych miejscach po stronie greckiej, przeżył wojnę i zmarł w Atenach w 1857 r. Ku jego pamięci pomnik nazywany jest „łukiem Toureta”. Projektantem pomnika był bawarski rzeźbiarz Christian Seigel.
Historia kościoła katolickiego w Nafplio sięga czasów średniowiecznych, kiedy pełnił funkcję żeńskiego klasztoru katolickiego. Gdy Nafplio znajdowało się pod panowaniem tureckim, wdowa Agi Paszy – Fatme, na miejscu zniszczonego kościoła wybudowała meczet, ku pamięci zmarłego męża. Po odzyskaniu niepodległości przez Grecję, pierwszy król Hellenów Otton w 1839 r. zdecydował o przekazaniu budynku świątyni katolikom z Nafplio. W 1840 roku został przeprowadzony remont kościoła, a król Otton nadał mu nazwę Przemienienia Pańskiego (Metamorfosi tou Sotiros), na pamiątkę przemiany Grecji po wyzwoleniu spod tureckiego jarzma.
Na terenie świątyni znajduje się podziemna krypta o głebokości 3 m, która zachowała się od czasów weneckiego klasztoru. W 1839 r. złożono tam szczątki filhellenów, kórzy walczyli o wolność Grecji.
Kościół katolicki w Nafplio nieprzerwanie służy katolikom zamieszkałym na Peloponezie i turystom odwiedzającym ten region. Liczną grupę wiernych stanowią Polacy, a ich duszpasterzem jest polski proboszcz ks. Ryszard Karapuda.
Źródła: chrytusowcy.pl, argolikivivliothiki.gr
Ambasada RP w Atenach
