Wykopaliska na bezludnej wyspie Despotiko na Morzu Egejskim zostały zakończone, a archeolodzy mówią o bezcennych nowych odkryciach, które mówią więcej o życiu w starożytnej Grecji.
Despotiko to mała wyspa na zachód od Antiparos i jest popularnym miejscem turystycznym. Wykopaliska na Despotiko rozpoczęły się 20 lat temu i trwały do tej pory, ponieważ odkrywano prawdziwe archeologiczne skarby.
Tegoroczne prace trwały od 28 maja do 6 lipca, pod kierownictwem archeologa Yiannos Kouragiosa z Cyclades Ephorate of Antiquities należącego do Ministerstwa Kultury. W wykopaliskach uczestniczyli archeolodzy i studenci greckich i zagranicznych uniwersytetów.
Do tej pory do głównych odkryć należą sanktuarium Apollo i okoliczne budynki, a także wiele zabytków, wszystkie pochodzące z okresu archaicznego.
Tegoroczne wykopaliska koncentrowały się na obszarach wokół sanktuarium i budynkach Z i P.
Jego wyniki były szczególnie pouczające dla topografii i organizacji archaicznego sanktuarium. Badania kontynuowano w rejonie na południe od archaicznej świątyni, gdzie powstają obiekty pomocnicze sanktuarium, tzw. Kompleks Wschodni.
Do 2017 roku odkryto 12 pól o łącznej powierzchni 180 metrów kwadratowych. W tym roku częściowo ujawniono kolejną dużą przestrzeń o widocznych wymiarach 12 x 3 metry, z podłogą wykonaną z wielkogabarytowych pękniętych płyt. Prawdopodobnie jest to dziedziniec, uważają archeolodzy.
Wykopaliska przyniosły wiele ceramicznych artefaktów z okresu archaicznego i klasycznego – przedmiotów takich jak wazony, misy, butelki, lampy, garnki i amfory. Znaleziono także przedmioty metalowe, wszystkie datowane do tej pory na VI wieku pne.
Wyniki z badań różnych faz budowy kompleksu były znaczące. Pod pokojami najbardziej wysuniętymi na zachód odkryto wcześniejszy dwupiętrowy budynek o prostokątnym kształcie o widocznych wymiarach 8 x 3,20 m, pochodzący z VI wieku pne.
Wewnątrz pokoju naukowcy odkryli – w swojej pierwotnej pozycji – czworoboczną kratkę i garnek do gotowania. Ponadto w wielu miejscach ujawniono wcześniejsze piętra i wykryto progi pierwotnych wejść, które zostały zapieczętowane.
Stało się jasne, że przed budową archaicznej świątyni w połowie VI wieku pne znajdowały się tam budynki. Również na północ od budynku E znaleziono nowy budynek. Nowy budynek oznaczono literą T (wymiary: 7,80 x 7,45 m), a składa się on z dwóch pokoi z niezależnymi wejściami i dziedzińcami przed każdym pokojem.
Badania nad budynkiem P zostały zakończone. Ma prostokątny plan o wymiarach 14 x 5 metrów i składa się z czterech pokoi. Jego budowę datuje się na koniec VI wieku pne, ale główna faza jego użytkowania szacowana jest na V wiek pne.
Dużo uwagi poświęcono budynkowi G. Ponieważ wydaje się, że konieczne było zastąpienie i rozbudowanie jego ogrodzenia, odkopane odcinki na zachód od niej ujawniły nowy budynek – wcześniejszą konstrukcję – nazwany Budynek Y. Ta konstrukcja ma charakter przypominający nawę o wymiarach 7,70 x 6,10 m z wejściem od strony południowej. Jego ściany są bardzo mocne, o grubości około jednego metra.
Jak co roku tegoroczne wyniki były bogate. Znaleziono ponad 15 lamp i 15 fragmentów waz z grawerowanymi napisami (APL, APOL), fragmenty amfor i kraterów w kolorze czerwonym, codzienne wazony, miski, patelnie, butelki i wiele metalowych przedmiotów (lanca z brązu, gwoździe, orczyki, haczyki itp.).
Z tegorocznych odkryć wyróżniał się fragment głowy i kostki archaicznego greckiego posągu i strzępy dwóch rdzeni z wytłoczonymi dekoracjami, jeden przedstawiający wojownika, a drugi pokaz tańca.
Prace konserwatorskie trwały cztery tygodnie, a sanktuarium Apollo odzyskało swój trzeci wymiar. Odwiedzający mogą zobaczyć wielkość nawet z wybrzeża Antiparos.
Wraz z pracami archeologicznymi przeprowadzono prace konserwacyjne murów w budynkach M i N.
Opr.: Monika Szarek
