Strona głównaRozmaitościArtykuły i opinieCyklady: Biało – niebieska architektura wysp – dlaczego takie kolory?

Cyklady: Biało – niebieska architektura wysp – dlaczego takie kolory?

Cyklady to grupa greckich wysp znanych z krystalicznie czystej wody i zadziwiających swoim pięknem plaż. Zachwycają turystów nie tylko pięknem natury, doskonałym jedzeniem, oryginalną muzyką, nieziemskimi słodyczami ale także pięknem swojej architektury. Kto z nas, oglądając filmy, których fabuła ma miejsce na cykladzkich wyspach nie myślał o nich z zachwytem. Wyspy te zdobią biało-niebieskie budynki, które rozświetlają krajobraz i wabią turystów z całego świata.

Od znanego na całym świecie Santorini po Mykonos, Paros i wyspę Thira, wyspy te znane są z jasnych, białych i ciemnoniebieskich budynków, które rozświetlają otoczenie, odzwierciedlając błękitne niebo i białe chmury. Ale jak to się stało? Warto zastanowić się nad etymologią takiego rozwiązania architektonicznego. Czy to tylko kwestia upodobań estetycznych, a być może tradycja religijna lub kolory wynikające z greckiej flagi? Na to pytanie postaramy się dzisiaj przedstawić wyczerpująca odpowiedź.

Santorini
Santorini / fot. internationalinvestment.biz

Aby uzyskać odpowiedz na to pytanie należy cofnąć się o kilkadziesiąt lat, bowiem to wówczas narodziła się ta tradycja i od tego czasu ponad 220 wysp na Cykladach jest biało-niebieska. Teorii w tym zakresie jest wiele.

Jak wskazują dostępne materiały historyczne ta zachwycająca turystów tradycja ma swoje podłoże w działaniach higienicznych. Może być nieco zaskakujące, że historia koloru wysp Cyklad wywodzi się z potrzeby powstrzymania choroby zakaźnej. Jak wskazują liczne opracowania jest to prawdopodobnie najbardziej powszechna teoria. W 1938 r. wybuchła cholera w Grecji, w tym właśnie na wyspach. W wyniku wybuchu epidemii Metaxas, ówczesny dyktator Grecji, przyjął ustawę, zgodnie z którą wszystkie domy na Cykladach muszą zostać wybielone, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się choroby. Stało się tak dlatego ponieważ wapień był uznawany za środek dezynfekujący, dlatego też był powszechnie stosowanym materiałem używanym do wybielania. Inną kwestią, która jednak występuje w tej samej przestrzeni czasowej był rozkaz greckiego wojska, aby wszelkie zabudowania zostały pomalowane na biało. Miało to prowadzić do ujednolicenia i braku rozwoju autonomii i indywidualności, co w okresie władzy dyktatorskiej było bardzo sprzyjające.

Cyklady
fot. The Mediterranean Traveller

Nawet kiedy Grecja była wolna od dyktatury i choroby zakaźnej pod koniec lat 60., mieszkańcy wyspy nadal używali wapienia do wybielania budynków. Przy temperaturach sięgających nawet 40 ° C, jasna biel pomogła odbijać światło słoneczne i obniżyć temperaturę w domach. To kolejny, stosunkowo realny argument dla takiego zabiegu.

Kolor niebieski ma również swoją własną historię o tym, jak zyskał popularność, chociaż nie jest aż tak dramatyczny. Aby kontrastować z białymi budynkami, zastosowano kilka kolorów. Okazało się jednak, że to właśnie kolor niebieski stanowi doskonałe połączenie, że stosowaną powszechnie bielą.

Jak wskazują liczne opracowania poświęcone folklorowi wysp cykladzkich rybacy malowali okiennice domów na dowolny kolor, jaki pozostał po pomalowaniu łodzi. Tak się składa, że najczęściej używanym kolorem był niebieski. Od tego czasu niebiesko-białe kolory stały się symbolem wysp i całej Grecji. Często mówi się także, że te dwa kolory reprezentują kolor narodowej flagi.

Cyklady
fot. Travel Stories / Carmen

Przedstawione powyżej kluczowe rozważania co do kolorów i czynników determinujących ich stosowanie nie są oczywiście jedyną teorią. Według legendy niebiesko-biały stał się popularny dzięki królowej Fryderyce. Ta królowa, niemieckiego pochodzenia, była żoną króla Pawła Pierwszego, który rządził Grecją od 1947 roku. Była postacią kontrowersyjną i raczej niepopularną. W 1954 roku królowa Frederika zorganizowała rejs po Morzu Egejskim. Uczestnicy byli członkami rodzin królewskich i innymi ważnymi osobistościami tamtych czasów i byli pod wrażeniem dzikiego piękna Cyklad. Rok później od owego rejsu Frederika zwróciła się do nowo mianowanego premiera, którym był Konstantinos Karamanlis. Pokazała mu zdjęcia dobrze zachowanych, bielonych domów na Mykonos i zasugerowała, że będzie to świetna reklama dla Grecji. Jak wskazują dostępne informacje królowa Fryderyka miała rację. Mykonos stało się jednym z najmodniejszych miejsc w latach 60. i 70.

Mówiąc o Cykladach jako symbolu, który przyciąga do Grecji wielu turystów warto zauważyć, że domy cykladzkie tradycyjnie były wykonane z kamienia, który był materiałem najłatwiej dostępnym w całej Grecji. W ciągu stuleci, kiedy piraci wędrowali po Morzu Egejskim, domy były w większości niepomalowane, wtapiając się w krajobraz. Jak wskazują informacje aż do późnych lat trzydziestych XX wieku domy malowano na różne kolory. Powszechnie używano żółtej ochry, ziemistej czerwieni, egipskiego błękitu i czerni, podobnie jak w innych częściach kraju.

Warto zasygnalizować, że sugerowano porzucenie tradycji na niebiesko-białą architekturę. Eksperci w dziedzinie architektury i ochrony dziedzictwa chętnie przywracają pierwotny wielokolorowy styl lub bardziej oryginalny kolor kamienia naturalnego. Natomiast samo obowiązujące już obecnie prawo nie reguluje kwestii kolorystyki.

Amorgos
Amorgos / fot. Wikimedia Commons

Podczas gdy kolor budynków Cyklad zrodził się z konieczności powstrzymania chorób i ujednolicenia wysp, dziś biel i błękit są uważane za znak rozpoznawczy Grecji. Każdego roku miliony wczasowiczów udają się na Cyklady, aby wygrzewać się na słońcu, odpoczywać na plażach i podziwiać architekturę. Warto także zaznaczyć, że kolor biały i niebieski maja także dobry wpływ na organizm i stany emocjonalne człowieka.

NAJNOWSZE

KUCHNIA

Informacje polonijne