Wyjątkowy chleb na Krecie

Kreta jest wyspą wyjątkową, która jest położona na Morzu Śródziemnym. To największą grecka wyspa i piątą co do wielkości wyspa śródziemnomorska. Co roku na Kretę przybywa bardzo wielu turystów z różnych krajów Europy, a także innych kontynentów. Wyspa i jej mieszkańcy maja wspaniałą kuchnię, którą cechują niepowtarzalne smaki. Biorąc pod uwagę naprawdę dużą różnorodność w wielu potrawach i dodatkach, dziś zdecydowaliśmy się zaprezentować rodzaje chleba, które są na Krecie najpopularniejsze.

Na Krecie w każdym posiłku kluczowe miejsce odgrywa chleb. Jest podawany właściwie do każdej potrawy. Jak wskazuje literatura przedmiotu chleb zawsze odgrywał kluczową rolę w kreteńskiej gastronomii, do tego stopnia, że w kilku sytuacjach słowo określające chleb, czyli psomi, może nawet oznaczać cały posiłek. Wyspa zawsze kojarzyła się z wieloma różnymi odmianami, zwykle zmieniającymi się wraz z porami roku i okazjami.

Na rozległych równinach wyspy (m.in. Messara, Lasithi) miejscowi zawsze uprawiali zboża doskonałej jakości. Może to zaskakiwać ale górzysty teren nie był ograniczeniem dla tej aktywności uprawnej. W górach zboża były uprawiane na tarasach od czasów minojskich. W rzeczywistości istnieją znaleziska potwierdzające duże ilości zbóż, które były przechowywane przez minojczyków w różnych pałacach i stanowiskach archeologicznych zlokalizowanych na wyspie. Najpopularniejszymi zbożami wykorzystywanymi na wyspie od lat do wypieku chleba były jęczmień i pszenica, a nawet oba zboża mieszane razem.
W niektórych kreteńskich wioskach, które wciąż kultywują stare tradycje, chobliastres to doświadczone kobiety, które potrafią dekorować chleb. Niektóre z nich można znaleźć niedaleko Chanii, w wiosce Platanias. Wśród wyjątkowych rodzajów pieczywa kreteńskiego są odmiany na każdą okazję. Jest chleb na chrzest, zaręczyny i wesele. Jest chleb dla pana młodego, dla jego drużby i dla gości weselnych.

Warto zatem przyjrzeć się tym odmianom chleba, które wywodzą się właśnie z kreteńskiej tradycji. Często można je spotkać tylko na wyspie i ewentualnie w Grecji kontynentalnej – w restauracjach z tradycyjną kreteńską kuchnią.

Stafidopsomo

To lekko słodki rodzaj chleba z rodzynkami, bowiem stafida to greckie określenie winogron. Występuje w małych bochenkach, okrągłych lub owalnych. Po dodaniu rodzynek do ciasta formuje się bochenki i piecze w niskich temperaturach. Ta odmiana ma swoje początki w okupacji osmańskiej. Warto jednak zaznaczyć, że akurat stafidopsomo to bardzo popularny chleb w Grecji, a jego składniki różnią się i do jego produkcji używa się pszenicy, jęczmienia i kukurydzy. W wielu różnych częściach Grecji ludzie zwykle jedzą go na śniadanie. Jednak wiele opracowań wskazuje, że pochodzi on właśnie z Krety.

Paximadia

To odmiana jest ciemniejsza niż zwykły chleb. Natomiast głównym składnikiem jest mąka pełnoziarnista lub jęczmienna. Kreteńczycy pieką paximadię przez noc w piekarnikach już nagrzanych, ale wyłączonych. W ten sposób chleb piecze się na bazie pozostałego ciepła. Powoduje to, że chleb jest suchy i nie ma efektu kruchości. Jednak główną cechą tego rodzaju pieczywa jest podwójne wypiekanie, które wysusza wilgoć, zachowując jednocześnie smak.

Czasami miejscowi używają go do niektórych sałatek, najpierw krusząc na kawałki, a następnie zwilżając wodą lub oliwą z oliwek. Pomimo swojej kreteńskiej tożsamości, paximadia to rodzaj chleba, który doskonale pasuje do nadmorskiego klimatu. Ten rodzaj twardego chleba był typowym chlebem żeglarzy. Zabierali ten chleb ze sobą na swoje statki ze względu na jego długotrwałość. Dzięki temu posiadali długoterminowe zapasy chleba na kilka miesięcy spędzanych na morzu. Oficjalny suchar kreteński jest pszeniczny, ale są też suchary jęczmienne, żytnie, pszenne, owsiane oraz z ciecierzycy.

Na Krecie istnieje nieskończona liczba odmian paximadia. Do najpopularniejszych należą kouloura i dakos, pierścień często podawany z oliwą z oliwek, oregano i pomidorem. Ladokouloura, wytwarzana na oliwie z oliwek, jest bardzo smaczną odmianą.

Eptazymo

Inną kreteńską odmianą paximadia jest eptazymo, które jest nie tylko sucharem, ale także rodzajem miękkiego pieczywa. Jest popularny podczas obchodów 15 sierpnia.

Eptazymo jest typowe dla wschodniego obszaru Lasithi, zwłaszcza dla małej wioski Kroustas. Miejscowi posypują wierzch nasionami czarnego sezamu i często przyprawiają go liśćmi laurowymi, pieprzem, anyżem, kminkiem, a nawet cynamonem. Mniejsze wersje eptazymo są idealne jako baza do tradycyjnej sałatki kreteńskiej.

Artoklasia święty chleb kreteński

Jest to uroczysty chleb, który ludzie zwykle składają w kościele jako ofiarę. Tam jest błogosławiony, a następnie dzielony po mszy świętej w święta i uroczystości.

NAJNOWSZE

KUCHNIA

Informacje polonijne