Ministerstwo Edukacji Narodowej wspiera polskie dzieci przebywające czasowo lub na stałe poza granicami kraju. Każdy uczeń, który za granicą chce korzystać z nauczania języka polskiego, poznać kulturę, tradycje, historię Polski ma taką możliwość.
Dzieci polskie mają do wyboru jedną z kilku możliwości spełniania obowiązku nauki, tzn. mogą one:
- uczęszczać do szkoły działającej w systemie oświaty innego kraju;
- uczęszczać do szkoły europejskiej działającej na podstawie Konwencji o Statucie Szkół Europejskich, sporządzonej w Luksemburgu;
- uczestniczyć w kształceniu na odległość, prowadzonym przez Ośrodek, obejmującym realizację ramowego planu nauczania;
- uczęszczać do szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum, oraz zespołów tych szkół przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej.
Jeśli rodzice ucznia zdecydują się na pierwsze rozwiązania, czyli realizowanie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki przez uczęszczanie do szkoły w systemie kraju, w którym przebywają, lecz nie mają możliwości uczęszczania na zajęcia z języka polskiego, Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji Za Granicą oferuje możliwość realizowania treści edukacyjnych systemu polskiego w ramach uzupełniającego planu nauczania.
Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą (ORPEG), jednostka podległa MEN prowadzi także działalność doradczą dla rodziców i uczniów migrujących lub pozostających na stałe zagranicą. Uczniowie mogą bezpłatnie korzystać z materiałów do nauki języka polskiego i wiedzy o Polsce. Stworzone zostały one w ramach projektu „Włącz Polskę” oraz interaktywnej platformy „Otwarta szkoła”, umożliwiającej bezpośredni kontakt z polskim nauczycielem. ORPEG prowadzi kształcenie na odległość oraz udziela wsparcia rodzicom i dzieciom powracającym do kraju.
Uczestnicząc w kształceniu na odległość prowadzonym przez szkołę podstawową, gimnazjum i liceum im. Komisji Edukacji Narodowej w ORPEG, dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą mogą spełniać obowiązek szkolny i obowiązek nauki, w przypadku braku możliwości spełniania ich w kraju zamieszkania.
Dzieci mogą także realizować uzupełniający plan nauczania w zakresie języka polskiego i wiedzy o Polsce, w przypadku spełniania obowiązku szkolnego i obowiązku nauki w kraju zamieszkania.
Dzieci polskie, które chodzą do szkół w systemie oświaty kraju zamieszkania i nie mają możliwości uczęszczania na zajęcia z języka polskiego mogą mieć za pośrednictwem ORPEG uzupełniający plan nauczania uwzględniający ramy programowe kształcenia uzupełniającego z języka polskiego oraz wiedzy o Polsce. Kształcenie takie jest dla rodziców ucznia nieodpłatne, koszty ponosi budżet państwa polskiego.
Kształcenie na odległość polega przede wszystkim na samokształceniu. Jednocześnie nauczyciele szkół ORPEG prowadzą lekcje on-line (jedna w tygodniu z danego przedmiotu) oraz spotkania kół zainteresowań. Uczniowie i rodzice mają dostęp do materiałów edukacyjnych, a także bezpośredni i stały kontakt z nauczycielami. Działania te prowadzone są na platformie multimedialnej stworzonej w ramach projektu „Otwarta Szkoła – system wsparcia uczniów migrujących”.
Uczniowie czasowo przebywający za granicą, podróżujący, którzy nie mogą chodzić do szkół lokalnego systemu edukacji mogą realizować obowiązek szkolny poprzez szkołę ORPEG (on-line). Warunkiem przyjęcia ucznia do szkoły jest złożenie dokumentacji potwierdzającej pobyt za granicą oraz poświadczenie przez rodziców/opiekunów prawnych braku możliwości spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego i obowiązku nauki w szkole w kraju obecnego zamieszkania.
Uczniowie realizują programy nauczania uwzględniające podstawę programową kształcenia ogólnego. Korzystając z tej formy kształcenia, mają obowiązek opracowywać w ustalonych terminach pisemne prace kontrolne, przystępować do pisemnych i ustnych egzaminów klasyfikacyjnych. Egzaminy odbywają się raz w roku, w lipcu lub sierpniu. Na egzaminy muszą przyjechać do Polski, do siedziby ORPEG w Warszawie.
Uczniowie, którzy ukończyli liceum ogólnokształcące w kształceniu na odległość, mogą przystąpić do egzaminu maturalnego w liceum w ORPEG, przeprowadzanego zgodnie z przepisami w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych.