Rok 2021 był rokiem dwusetnej rocznicy wybuchu Greckiego Powstania z 1821 r. przeciwko niewoli tureckiej, trwającej 368 lat. Pomocy Grekom w drodze do wolności udzielili cudzoziemcy, a wśród nich Polacy, którzy zginęli min. w bitwie pod Petą w 1822 r., walcząc „Za wolność naszą i waszą”.
Powstanie ukształtowało niepodległość Grecji i dało początek powstaniu nowoczesnego państwa greckiego. Było też wielką inspiracją dla zrywów niepodległościowych wielu narodów europejskich i wzorem dla Polaków, którzy z równą siłą walczyli o niepodległość kraju, a jego ostateczny sukces udowodnił, że wolność można zdobyć nawet wtedy, gdy obiektywne przesłanki wieszczą klęskę.
Pamięć o wydarzeniach z tamtego okresu uczciła Fundacja Instytut Juliusza Słowackiego w Gdańsku ze współpracą z Dimarchio Argiroupoli–Elliniko w Grecji i Szkoła Polska im Zygmunta Mineyki przy Ambasadzie RP w Atenach. Zorganizowane przez fundacje wydarzenie kulturalne „Wieczór Polskiego Filhellenizmu”, odbyło się 7 października br. w Centrum Mikisa Theodorakisa w Argiroupoli pod egidą Ambasadora RP w Atenach Pana Artura Lomparta.
Spotkaniu towarzyszyły prelekcje pogłębiające temat polskiego filhellenizmu:
• Prof. Maria Kalinowska „Juliusz Słowacki — polski filhellen romantyczny”.
• Prof. Gościwit Malinowski „Polacy w Powstaniu Narodowym Greków 1821”
• Dr Konstantinos Velentzas „Bitwa pod Petą. Kamień węgielny zjednoczenia Europy”.
• Sekretarz PIAA w Atenach Beata Kukiel-Vraila „Polscy archeolodzy odkrywają Grecję”.
Wydarzenie uświetniła swoim wystąpieniem młodzież ze Szkoły Polskiej im. Zygmunta Mineyki przy Ambasadzie RP w Atenach, która przedstawiła bogaty program literacki. Podczas wieczoru można było usłyszeć utwory wielkich polskich poetów, takich jak Juliusz Słowacki i Cyprian Kamil Norwid w akompaniamencie utworów muzyki klasycznej wykonanych przez kompozytora Pana Nikolaosa Filaktosa.
Uczniowie przedstawili również sylwetkę Józefa Dunina-Borkowskiego – zapomnianego filhelleńczyka. Poeta czuł całkowitą solidarność z narodem greckim w jego walce o wyzwolenie narodowe. W swoich wierszach wzywał grecką młodzież-chłopów – do krwawej zemsty za zbrodnie tyrana. Wolność i główne hasło Greckiej Rewolucji Narodowej z 1821 roku odgrywały w jego poezji kluczową rolę. Borowski nie tylko tłumaczył greckie pieśni ludowe na język polski, ale także sam pisał po grecku. Niestety greckie wierszy poety nie zachowały się do dzisiejszych czasów.
Energii spotkaniu dodały tańce narodowe, które zostały zaprezentowane przez uczniów Szkoły Polskiej im. Zygmunta Minejki przy Ambasadzie RP w Atenach oraz Szkoły podstawowej nr 1 w dzielnicy Egaleo w Atenach.
Podczas wydarzenia można było także obejrzeć wystawę Polskiego Instytutu Archeologii w Atenach.
tekst: Marzena Mavridis
zdjęcia: Markos Mavridis
