Manos Hadjidakis był bardzo istotnym kompozytorem i poetą, którzy na arenie artystycznej nie tylko Grecji ale także świata odegrał znaczącą rolę. Nie ulega wątpliwości, że jest on uważany za prekursora nowego trendu muzycznego. Połączył bowiem muzykę artystyczną i grecką tradycję muzyczną.
Jak wskazują dostępne informacje artysta rodził się w Xanthi w 1925 roku. Edukację muzyczną rozpoczął stosunkowo wcześnie bowiem w wieku czterech lat. Jako utalentowane dziecko uczył się gry na fortepianie, a także na skrzypcach i akordeonie. Po rozwodzie rodziców przeniósł się z matką do Aten, miało to miejsce w 1932 r. Sześć lat później jego ojciec zginął w katastrofie lotniczej. Nie była to jedyna tragedia, która spotkała rodzinę. Mianowice, wraz z wybuchem II wojny światowej rodzina Hadjidakisa ucierpiała finansowo. Biorąc pod uwagę, że był on już wtedy zdolny do zajęć zarobkowych zaczął więc pracować jako doker, sprzedawca lodu, fotograf i asystent pielęgniarki. Podejmował się różnorodnych zajęć, często fizycznych, w celu podniesienia standardu życia swojej rodziny. Należy jednak zaznaczyć, że jako młody człowiek cechował się wytrwałością i jasno określonymi celami. Muzyka odgrywała w jego życiu istotną rolę. Z pełnym przekonaniem można powiedzieć, że była czymś więcej niż pasją. Dlatego też w międzyczasie kontynuował również studia muzyczne, uczęszczając na lekcje teorii, a także zapisał się do Szkoły Filozoficznej Uniwersytetu Ateńskiego. Niestety z wielu wydarzeń osobistych oraz historycznego ulokowania i wydarzeń wywołanych II wojną światową nigdy tam nie ukończył studiów. Podczas niemieckiej okupacji brał udział w ruchu narodowego oporu. To właśnie tam poznał innego znanego twórcę greckiego pochodzenia – Mikisa Theodorakisa, z którym nawiązali bliską przyjaźń.
Warto zauważyć, że w 1944 roku Hadjidakis po raz pierwszy pojawił się jako kompozytor w Art Theatre im. Karolosa Kouna. Jego pierwszym dziełem była melodia do piosenki „Paper Moon” („Άάρτινο το Φεγγαράκι”) wystawiona właśnie przez Karolos Koun’s Art Theatre of Athens. Natomiast w Teatrze pracował przez piętnaście lat. W tym czasie zaczął też studiować rebetiko. Warto tutaj wyjaśnić, że rebetiko, nazywana też rembetiko to grecka muzyka ulicy miasta. Została ona zapoczątkowana pod koniec XIX wieku w kilku miastach greckich. Początki rebetiko są podobne do tanga argentyńskiego lub portugalskiego fado. W 2017 roku rebetiko zostało wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Jako pasjonat tego gatunku muzyki, Manos Hadjidakis wygłosił przemówienie na temat jej wartości w 1949 roku w Art Theatre. W 1950 roku został założycielem i dyrektorem artystycznym Greckiej Organizacji Baletowej. W tym samym czasie Marika Kotopouli zleciła mu kompozycję muzyczną do inscenizowanych przez nią tragedii antycznej Grecji. Wśród tragedii i komedii, dla których Hadjidakis skomponował muzykę można wskazać: Mideia, Cyclops, Vacchae, Lysistrata, The Birds itp.
Istotnym okresem w twórczości artysty był rok 1957. Był bowiem początkiem bardzo owocnego okresu. Komponował on muzykę dla teatru i kina, a jego twórczość stawała się coraz bardziej znana. W 1961 roku otrzymał Oscara za piosenkę „Dzieci Pireusu”, którą skomponował do filmu „Nigdy w niedzielę”. W rezultacie stał się znany na całym świecie. I nie tylko on. Wspomniany utwór zdecydowanie przyniósł rozgłos dla Pireusu. Pireus jest jednym z najważniejszych centrów przemysłowych współczesnej Grecji, największym jej portem i trzecim co do wielkości portem Morza Śródziemnego. Dzisiaj Pireus uważany jest za port „najbogatszych” ludzi, ponieważ przy brzegu zacumowane są wspaniałe, luksusowe jachty i statki. Mówiąc jednak utworze o „Dzieci Pireusu” warto zaznaczyć, że był on śpiewany przez Melinę Mercouri. Utworu w jego oryginalnym brzmieniu można posłuchać tutaj: Melina Mercouri – 'Dzieci Pireusu’ Ta paidia tou Peiraia, muz słowa Manos Hatzidakis – YouTube
• Tekst piosenki w języku greckim :
Ta paidia tou Peiraia
Aπ’ το παράθυρό μου στέλνω
ένα δύο και τρία και τέσσερα φιλιά
που φτάνουν στο λιμάνι
ένα και δύο και τρία και τέσσερα πουλιά
Πώς ήθελα να είχα ένα και δύο
και τρία και τέσσερα παιδιά
που σαν θα μεγαλώσουν όλα
θα γίνουν λεβέντες για χάρη του Πειραιά
Όσο κι αν ψάξω, δεν βρίσκω άλλο λιμάνι
τρελή να με 'χει κάνει, όσο τον Πειραιά
Που όταν βραδιάζει, τραγούδια μ’ αραδιάζει
και τις πενιές του αλλάζει, γεμίζει από παιδιά
Aπό την πόρτα μου σαν βγω
δεν υπάρχει κανείς που να μην τον αγαπώ
και σαν το βράδυ κοιμηθώ, ξέρω πως
ξέρω πως, πως θα τον ονειρευτώ
Πετράδια βάζω στο λαιμό, και μια χά
και μια χά, και μια χάντρα φυλακτό
γιατί τα βράδια καρτερώ, στο λιμάνι σαν βγω
κάποιον άγνωστο να βρω
Όσο κι αν ψάξω…
• Tekst piosenki w języku polskim:
Dzieci Pireusu
I znowu się zaczyna dzień, pierwszy dzień, drugi dzień,
Trzeci dzień, i znów bez chmur
Na niebie jasny wisi ptak, jeden ptak, drugi ptak,
Trzeci ptak i śpiewa nam
W podwórku dzieci bawią się Jedno tu, drugie tam,
Trzeci też i tańczą w krąg
I zabaw sto zaczyna się Teraz ty, teraz ja,
I znowu inna gra
Jak ja to lubię, ten dzień ogromny taki
I nieruchome ptaki, i letniej ziemi żar
Jak ja to lubię ten tłum jaskrawych dzieci
I słońce co im świeci, i letniej ziemi żar
W podwórku dzieci nie ma już, panny są, chłopcy są,
Panny są – nie tańczą już
I miłość już zaczyna się – pierwszy raz, drugi raz,
Trzeci raz i jeszcze raz
Podaj mi szczęście, poranku jasny taki,
Daj nieruchome ptaki i letniej ziemi żar
Podaj mi szczęście, niech dla nich słońce świeci,
Niech cieszą się jak dzieci, niech im nie będzie żal
To co zwraca szczególną uwagę na prezentowany utwór to fakt, że śpiewany był przez artystów różnorodnego pochodzenia. Doczekał się także swoistego rodzaju interpretacji muzycznej przez polski zespół. Mowa oczywiście o zespole Filipinki. Filipinki to polski zespół wokalny utworzony w listopadzie 1959 roku przy Technikum Handlowym w Szczecinie. Założony został przez Jana Janikowskiego, nauczyciela muzyki. Nazwa zespołu pochodzi od tytułu czasopisma dla dziewcząt „Filipinka”. Teledysk został wykonany w 1963 roku. Utworu w wykonaniu Filipinek można posłuchać tutaj: Filipinki – Dzieci Pireusu. Oryginalny teledysk, 1963 r. – YouTube.
Próby ukazania utworu w języku polskim dokonali Hanna Śleczyńska oraz Jacek Wójcicki. A utworu można posłuchać tutaj: DZIECI PIREUSU HANNA ŚLESZYŃSKA I JACEK WÓJCICKI Τα παιδιά του Πειραιά – YouTube
W 1966 roku Manos Hadjidakis wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Podróż odbył wraz z wraz z Julesem Dassinem i Meliną Merkouri, aby wystawić na Broadwayu teatralną adaptację „Nigdy w niedzielę” pod tytułem „Ilya Darling”. Tam zapoznał się z amerykańską muzyką pop i rock, czego efektem były nagrania z kolekcji piosenek „Reflections” oraz utworu „Gioconda’s Smile” w jej najsłynniejszej orkiestrowej formie.
W 1972 roku wrócił do Aten i został dyrektorem naczelnym opery i orkiestry narodowej.W tym ostatnim okresie swojego życia zorganizował wiele wydarzeń, aby podkreślić różne aspekty muzyki, od tradycyjnych pieśni po współczesne tendencje. W 1989 roku założył Orkiestrę Kolorów, aby w wyjątkowy sposób przedstawić kompozytorów klasycznych i współczesnych. Hadjidakis był dyrektorem orkiestry i uczestniczył w sumie w dwudziestu koncertach i dwunastu recitalach.
Zmarł 15 czerwca 1994 r. Z powodu ostrego obrzęku płuc i został pochowany w Paiania w Atenach.
