Łódź, trzecie co do wielkości miasto Polski, jest miejscem, gdzie historia spotyka się z nowoczesnością. Znana z przemysłowego dziedzictwa, dziś zachwyca dynamicznie rozwijającą się kulturą, architekturą i sztuką. Miasto, z bogatym zapleczem przemysłowym, licznymi zabytkami, oraz inspirującymi muzeami, oferuje niezwykłe doświadczenia dla każdego odwiedzającego. Łódź to miasto kontrastów i innowacji, które zaprasza do odkrywania swojej unikalnej atmosfery.
Zacznijmy spacerem po ulicy Piotrkowskiej – zwiedzanie Łodzi
Ulica Piotrkowska w Łodzi to jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Polsce, stanowiące serce miasta i jedną z najdłuższych ulic handlowych w Europie. Przyciąga turystów nie tylko swoimi atrakcjami, ale także bogatą historią oraz architekturą, która odzwierciedla niemal wszystkie style obecne na ziemiach polskich od drugiej połowy XIX wieku aż do wybuchu II wojny światowej. Mimo że wiele budynków zniknęło z krajobrazu, ulica wciąż zachwyca zachowanymi zabytkami.
Poniżej przedstawiamy najciekawsze zabytki ulicy Piotrkowskiej.
1. Plac Wolności
Ulica Piotrkowska rozpoczyna się na Placu Wolności, miejscu, które łodzianie utożsamiają z pomnikiem Tadeusza Kościuszki. Choć pomnik postawiono dopiero w 1939 roku, został zniszczony przez Niemców podczas okupacji, a następnie odbudowany w 1960 roku. Na placu mieści się kilka interesujących obiektów, takich jak Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne, Muzeum Kanału „Dętka”, oraz Muzeum Farmacji. Warto także zwrócić uwagę na dawny łódzki ratusz, obecnie siedzibę Archiwum Państwowego, oraz kościół pw. Świętego Ducha, który pierwotnie był zborem ewangelickim.
Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi
Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi mieści się w zabytkowym budynku z 1856 roku, zaprojektowanym przez Jana Karola Mertschinga. Pierwotnie służył jako Szkoła Powiatowa Realna, później mieściła się w nim Łódzka Szkoła Rzemieślnicza, a przez krótki czas urzędował tam Magistrat łódzki. Obecna forma budynku, z klasycystyczną fasadą, jest efektem wizji architektów Hilarego Majewskiego (1884) i Wiesława Lisowskiego (1924–1925).
Od 1945 roku budynek jest siedzibą Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego, największego muzeum w Łodzi. Muzeum posiada bogate zbiory, w tym eksponaty archeologiczne związane z prehistorią regionu, zbiory etnograficzne, numizmatyczne oraz kolekcje kultur pozaeuropejskich, takich jak japońska i afrykańska. Warto również zwrócić uwagę na unikatowy zbiór Działu Widowisk Lalkowych.
Muzeum jest uznawane za instytucję o wysokim poziomie merytorycznym, co potwierdza jego wpisanie 27 maja 1997 roku pod numerem 44 do Państwowego Rejestru Muzeów. Z ponad 300 000 zabytków w swoich zbiorach, muzeum stanowi największą tego typu placówkę w Łodzi.
Muzeum Kanału „Dętka” – Perła Hydrotechniki Łodzi
Pod powierzchnią Placu Wolności w Łodzi znajduje się unikalny zabytek hydrotechniki – Muzeum Kanału „Dętka”. Ten owalny zbiornik na wodę deszczową, zbudowany w 1926 roku, jest jednym z najciekawszych obiektów technicznych w Polsce. Zaprojektowany przez brytyjskiego inżyniera Williama Heerleina Lindleya, zbiornik mieścił pierwotnie około 300 metrów sześciennych wody deszczowej, która była używana do płukania miejskiej sieci kanalizacyjnej. Budowa była nadzorowana przez Stefana Skrzywana, znanego z budowy łódzkich wodociągów.
„Dętka” jest pierwszym kanałem w Polsce otwartym dla zwiedzających, co czyni ją pionierskim projektem muzealnym. Jej czerwone ceglane korytarze mają długość ponad 142 metrów, szerokość około 1,5 metra, i wysokość 1,87 metra, co pozwala na swobodne zwiedzanie podziemnych przestrzeni. Jest to nie tylko fascynująca atrakcja turystyczna, ale również miejsce, które oferuje bogaty program edukacyjny.
W muzeum odbywają się zajęcia edukacyjne dla dzieci, młodzieży, dorosłych i seniorów, a także warsztaty i prelekcje dla szkół i przedszkoli. „Dętka” stała się popularnym miejscem wynajmu na sesje zdjęciowe, plenery filmowe, gry miejskie oraz spotkania integracyjne. Dzięki temu, odwiedzający mają szansę poznać historię łódzkiej infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej oraz zgłębić tematykę techniki, inżynierii i ekologii.
Muzeum Kanału „Dętka” to fascynujące miejsce, które pozwala przenieść się w czasie do początków XX wieku, oferując jednocześnie nowoczesne spojrzenie na edukację i kulturę techniczną.
Muzeum Farmacji im. prof. J. Muszyńskiego w Łodzi
Muzeum Farmacji im. prof. J. Muszyńskiego, założone w 2008 roku, mieści się w zabytkowej kamienicy na placu Wolności, dawniej Nowym Rynku, gdzie w 1830 roku rozpoczęła się historia łódzkiego aptekarstwa. To miejsce jest ściśle związane z rozwojem miasta i powstaniem Łodzi przemysłowej w czasach Królestwa Polskiego.
Muzeum starannie odtworzyło wnętrze apteki z przełomu XIX i XX wieku, w tym officinę sanitatis, recepturę, zielarnię, bibliotekę i salonik. Wśród cennych eksponatów znajdują się zabytkowe meble apteczne, naczynia do przechowywania środków leczniczych, oraz przyrządy do wytwarzania leków. Muzeum posiada także kolekcję wag aptecznych i laboratoryjnych, moździerzy żeliwnych i porcelanowych oraz zbiór farmakopei.
Jednym z głównych atrakcji jest stół recepturowy, przy którym można zobaczyć dawne sygnatury dołączane do leków oraz proces przygotowywania leków w formie proszków i pigułek.
Oprócz stałej ekspozycji, muzeum organizuje wystawy czasowe związane z historią farmacji, wydarzeniami, zawodem aptekarskim oraz sylwetkami farmaceutów, którzy odegrali istotną rolę w rozwoju farmacji. Muzeum stanowi nie tylko cenny zasób edukacyjny, ale także istotny element kulturowego dziedzictwa Łodzi.
2. Pasaż Róży
Pasaż Róży autorstwa Joanny Rajkowskiej to wyjątkowa instalacja artystyczna przy ulicy Piotrkowskiej 3 w Łodzi, inspirowana chorobą oczu jej córki, Róży. Projekt polega na pokryciu ścian kamienicy kawałkami luster, co wypełniło ciemne podwórze migoczącym światłem.
Rozbita mozaika symbolizuje chorą siatkówkę oka, dając z pozoru zniekształcone obrazy, które przechodnie muszą złożyć w całość. Instalacja nawiązuje do wysiłku Róży w odbudowie siatkówki po chemioterapii, zachęcając do spojrzenia na świat z innej perspektywy.
Pasaż Róży jest symbolem siły i wytrwałości w obliczu choroby, przyciągając uwagę mieszkańców i turystów swoją unikalną formą i głębokim przesłaniem.
3. Kamienice Weyraucha i Kohna
Pod numerami 41 i 43 znajdziemy kamienice Roberta Weyraucha i Oszera Kohna, które są przykładem secesyjnej architektury, z której Łódź jest szczególnie dumna. Kamienica Weyraucha, zaprojektowana przez Hilarego Majewskiego, zyskała swój secesyjny wygląd po rozbudowie. Podobnie kamienica Kohna otrzymała fasadę z motywami roślinnymi.
4. Galeria Wielkich Łodzian
Galeria Wielkich Łodzian to zespół pomników przedstawiających ważne postacie związane z Łodzią, cieszący się popularnością wśród mieszkańców. Pomniki te upamiętniają wybitne postacie związane z miastem oraz ważne dla niego wydarzenia.
Ławeczka Tuwima
Pierwszym pomnikiem, odsłoniętym w 1999 roku, jest Ławeczka Juliana Tuwima (autorstwa Wojciecha Gryniewicza), znajdująca się przed Urzędem Miasta Łodzi (Piotrkowska 104). Rzeźba przedstawia poetę z tomem Kwiaty polskie w ręku, symbolizującym tęsknotę za rodzinnym miastem. Legenda głosi, że potarcie nosa Tuwima przynosi szczęście.
Kufer Reymonta
Rok później, w 2001 roku, na ulicy pojawił się Kufer Władysława Reymonta (autorstwa Roberta Sobocińskiego i Marcela Szytenchelma) przy Piotrkowskiej 137. Reymont, laureat Nagrody Nobla za powieść Chłopi, jest dla łodzian autorem Ziemi obiecanej, opowiadającej o rozwoju przemysłowej Łodzi.
Fortepian Rubinsteina
W 2000 roku przed kamienicą, w której dorastał Artur Rubinstein, odsłonięto Fortepian Artura Rubinsteina (autorstwa Marcela Szytenchelma) przy Piotrkowskiej 78. Rzeźba upamiętnia genialnego pianistę.
Stolik Fabrykantów
W 2002 roku przed dawnym Domem Handlowym Magda stanął Stolik Fabrykantów, znany również jako pomnik Twórców Łodzi Przemysłowej (autorstwa Marcela Szytenchelma) przy Piotrkowskiej 30/32. Przy stole zasiadają najpotężniejsi łódzcy fabrykanci: Karol Scheibler, Izrael Poznański, a stojący obok Henryk Grohman.
5. Hotel Grand i Woonerf 6 Sierpnia
Hotel Grand, zlokalizowany pod numerem 72, to najsłynniejszy z łódzkich hoteli, zaprojektowany przez Hilarego Majewskiego. W 1913 roku przeszedł modernizację, uzyskując modernistyczną fasadę. Przed hotelem znajduje się Aleja Gwiazd, upamiętniająca wybitne osobistości polskiego kina. Ulica 6 Sierpnia, przylegająca do Piotrkowskiej, została przekształcona w woonerf, czyli przestrzeń przyjazną pieszym.
6. Plac Niepodległości
Ulica Piotrkowska kończy się na Placu Niepodległości, gdzie dominują obiekty handlowe i usługowe. Zakupy można zrobić w halach Górnego Rynku lub w dawnym Domu Handlowym Uniwersal. Plac jest ważnym węzłem komunikacyjnym. Ostatnie lata przyniosły poprawę jego wyglądu dzięki budowie kościoła pw. świętej Faustyny Kowalskiej, gdzie znajduje się również pomnik patronki miasta oraz uporządkowany skwer.
Ulica Piotrkowska to miejsce, które łączy w sobie historię i nowoczesność, stając się wizytówką Łodzi i nieodłącznym elementem tożsamości miasta. Spacerując po tej słynnej ulicy, można podziwiać nie tylko piękno architektury, ale również poczuć puls miasta pełnego życia i kultury.
Łódź na nowo: Kultura, rozrywka i historia w jednym miejscu
Łódź to miasto, w którym historia i nowoczesność współistnieją w harmonii, dlatego też odwiedzając miasto nie należy zapomnieć o miejscach, które dostarczą nam współczesnej rozrywki.
7. Centrum Nauki i Techniki EC1 w Łodzi
Centrum Nauki i Techniki EC1 to nowoczesne muzeum o powierzchni wystawienniczej ponad 8 000 m², które oferuje 150 interaktywnych eksponatów. Znajduje się w zabytkowej elektrowni (ul. Targowa ⅓), przekształconej w centrum kulturalno-naukowe.
Ścieżki dydaktyczne:
1. Przetwarzanie energii
Obejmuje zarówno historyczne eksponaty, jak i nowoczesne technologie związane z produkcją prądu. W tej części można podziwiać m.in. mapping na historycznym turbozespole Brown Boveri.
2. Rozwój wiedzy i cywilizacji
Prezentuje zasady przyrody i wynalazki, które przyczyniły się do rozwoju cywilizacji. Umożliwia interakcję poprzez dotyk, zabawę i eksperymenty.
3. Mikroświat — makroświat
Oferuje wgląd w niewidzialne dla oka ludzkiego zjawiska, od mikroskopijnych struktur po odległe zakątki Kosmosu.
Centrum Nauki i Techniki EC1, otwarte w styczniu 2018 roku, jest największą tego typu placówką w Polsce, oferującą unikalne doświadczenia edukacyjne i kulturalne w przestrzeniach dawnej elektrowni.
Bilety można zakupić na stronie internetowej muzeum bądź w kasach stacjonarnych. Cena biletu normalnego to koszt 27 złotych a za bilet ulgowy zapłacimy 21 złotych. Muzeum otwarte jest w każdy dzień tygodnia, w godzinach od 10:00 do 18:00.
8. Centrum Handlowe Manufaktura
Manufaktura w Łodzi, jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc poprzemysłowych w mieście, to centrum kultury, rozrywki i sztuki. Mieści się na terenie dawnej fabryki włókienniczej, gdzie zachowały się budynki przędzalni, tkalni i wykończalni. Obecnie oferuje szeroki wachlarz atrakcji: od muzeów (Muzeum Sztuki MS2, Muzeum Fabryki, Muzeum Miasta Łodzi) przez teatr i kino, po restauracje, kawiarnie, kręgielnię, ściankę wspinaczkową, laserowy paintball i szkołę tańca. W sezonie zimowym można jeździć na łyżwach, a latem relaksować się na plaży, grać w siatkówkę lub odpoczywać w beach barze. Manufaktura to także popularne miejsce spotkań, oferujące rozrywkę dla całych rodzin i przyjaciół.
9. Łódzki Park Kultury Miejskiej
Łódzki Park Kultury Miejskiej, wcześniej znany jako Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej, to miejsce, które przenosi zwiedzających w czasie do XIX i początku XX wieku. Na terenie parku znajduje się osiem zabytkowych obiektów, reprezentujących drewnianą architekturę Łodzi. Budynki zostały starannie odrestaurowane i przeniesione z różnych lokalizacji w Łodzi i okolicach.
Główne atrakcje:
Wystawa stała „Łódzkie mikrohistorie. Ludzkie mikrohistorie” znajduje się w pięciu drewnianych domach przeniesionych z ulic: Wólczańskiej, Żeromskiego, Kopernika i Mazowieckiej. Opowiada historię wielokulturowej Łodzi z perspektywy codziennego życia jej mieszkańców w XIX i XX wieku, bazując na rodzinnych wspomnieniach, pamiętnikach i wywiadach.
Zabytkowa willa letniskowa Szai Światłowskiego, zbudowana dla chorej na suchoty żony fabrykanta, została przeniesiona do Łódzkiego Parku Kultury Miejskiej z Rudy Pabianickiej. Po całkowitej renowacji, 10 września 2022 roku otworzyła się dla zwiedzających wystawą „W kratkę”. Bryła willi wyróżnia się dwoma baśniowymi, graniastymi wieżami z ostrymi dachami oraz przeszklonymi werandami. Jej liczne okna zdobią misternie wykonane szprosy i kolorowe szkło ornamentowe.
Kościół pw. św. Andrzeja Boboli, przeniesiony z Nowosolnej, to zabytkowa budowla wybudowana około 1846-1852 roku jako zbór protestancki. Wzniesiony z pojedynczych drewnianych belek, ma frontową fasadę z zegarem na szczycie. Mimo że obecnie nie pełni funkcji świątyni, jego wnętrze zachowało sakralny wystrój.
Łódzki Park Kultury Miejskiej to miejsce, które oferuje nie tylko wgląd w przeszłość, ale także ciekawe wystawy i przestrzenie do spędzania wolnego czasu.
10. OFF Piotrkowska Center: Alternatywna Przestrzeń Kulturalna w Łodzi
OFF Piotrkowska Center to innowacyjny projekt w Łodzi, który przekształcił dawną fabrykę bawełny Franciszka Ramischa w centrum przemysłów kreatywnych. W jednym miejscu znajdują się pracownie projektantów mody i designu, architekci, kluby muzyczne, restauracje, przestrzenie wystawiennicze, sale prób, showroomy, concept store i klubokawiarnie.
Lokalizacja przy Piotrkowskiej 138/140 stała się najmodniejszym punktem kulturalnym w Łodzi, oferując alternatywę dla głównego nurtu konsumpcyjnego. W tym miejscu znajdziesz również unikatowe miejsca, w których możesz zjeść smaczny posiłek lub wypić wieczornego drinka. Poniżej przedstawiamy najlepiej oceniane miejsca:
Len i Bawełna, Piotrkowska 138/140
Łączy elementy kuchni polskiej i śródziemnomorskiej. Menu oferuje dania inspirowane restauracją Bawełna, ale głównie skupia się na kuchni polskiej. Wśród dań znajdziemy śledzia w oleju lnianym, regionalne sery, domowe pierogi z mięsem oraz pierogi z sandaczem w sosie maślano-cytrynowym. W menu są także sandacz, drób i jagnięcina, a także klasyczne steki, ryby, owoce morza i dania makaronowe.
Mocnym akcentem są desery, zwłaszcza świeże, domowe lody przygotowywane na miejscu. Powstają one w małych porcjach, które są serwowane natychmiast i nie trafiają do mroźni. Lody są kremowe, delikatne i zmieniają smaki w zależności od pory roku i pomysłów kucharzy.
Compañeros, Franklina Delano Roosevelta 10
Miejsce to wciągnie w wir prawdziwej meksykańskiej fiesty. Klimatyczne wnętrze, kolorowe neony i mural inspirowany Meksykiem tworzą autentyczną atmosferę.
Menu restauracji to kulinarna podróż po Meksyku z takimi daniami jak tacos w kukurydzianych tortillach, quesadilla, burrito i ceviche. Wiele potraw jest idealnych do dzielenia się, zatem jest to idealna okazja do spędzenia czasu z najbliższymi.
W sercu lokalu znajduje się bar z największą selekcją tequili i mezcalu w Łodzi – oferuje ponad 30 rodzajów tych destylatów.
Drukarnia skład wina i chleba, Piotrkowska 138/140
Drukarnia łączy funkcje piekarni, kawiarni i bistro. Oferuje śniadania od 7:00 oraz codzienne lunchowe menu od 13:00, które zmienia się każdego dnia. W restauracji można skosztować nowatorskich dań kulinarnych, w tym zup, sałat, ryb, steaków, burgerów i dań jednogarnkowych, a wszystko to z towarzystwem świeżo wypiekanego pieczywa.
W piekarni, która jest częścią Drukarni, chleby, bagietki i ciabatty są wyrabiane i wypiekane na miejscu na naturalnym zakwasie. Restauracja nie używa gotowych mieszanek, a wypieki są także serwowane jako przekąski do win, takie jak bruschetta czy kanapka z rozbefem. Na miłośników słodkości czekają świeże ciasta, pieczone przez cukierników na miejscu.
Łódź: Połączenie tradycji i nowoczesności
Łódź, będąca przykładem harmonijnego współistnienia historii i nowoczesności, oferuje bogaty wachlarz atrakcji, które zachwycają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Od fascynujących muzeów, przez unikalne instalacje artystyczne, po dynamiczne centra kulturalne – miasto to jest pełne kontrastów i innowacji. Spacerując po ulicy Piotrkowskiej, odkrywając zabytkowe kamienice, czy korzystając z atrakcji kulturalnych w Manufakturze i OFF Piotrkowska, każdy może poczuć puls Łodzi i jej niezwykłą atmosferę.
Julia Tomczak
