Greckie władze będą musiały podjąć natychmiastowe działania w celu ochrony krajowego produktu turystycznego, w tym ochrony elementów kulturowych, architektonicznych i przyrodniczych, jeśli chcą zapewnić zrównoważony rozwój infrastruktury turystycznej. Są to wnioski płynące z badania opublikowanego w tym tygodniu przez greckiego Rzecznika Praw Obywatelskich.
Według 168-stronicowego raportu pt. „Zrównoważony rozwój turystyki”, planowanie przestrzenne i urbanistyczne ma kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju branży, podobnie jak wyraźne sformułowanie ram prawnych określających zasady i warunki inwestycji w celu ograniczenia ryzyka degradacji obszarów chronionych lub wrażliwych ekologicznie.
Analitycy odnoszą się do następujących obszarów budzących ich obawy:
- Niejednoznaczne lub niejasne regulacje dotyczące użytkowania gruntów, na które kierowana jest znaczna część rozwoju turystyki. Doprowadziły one do nadmiernej koncentracji jednostek turystycznych na określonych obszarach bez uwzględnienia kryteriów specyfiki i nośności.
- Nowe specjalne ramy planowania przestrzennego dla turystyki czekają na zatwierdzenie od co najmniej siedmiu lat. Doprowadziło to do tego, że inwestycje turystyczne są regulowane w oparciu o regionalne plany zagospodarowania przestrzennego, które są albo nieaktualne, albo nigdy nie zostały zmienione. Według Rzecznika Praw Obywatelskich, ponad 70 procent terytorium Grecji nie posiada planów zagospodarowania przestrzennego, a około 260 lokalnych planów wciąż czeka na zatwierdzenie. Jednocześnie „specjalne” ramy przestrzenne dla instalacji odnawialnych źródeł energii lub projektów morskich są przygotowywane i zatwierdzane znacznie szybciej. Według Rzecznika Praw Obywatelskich, jeden plan przestrzenny powinien obejmować wszystkie plany cząstkowe.
- Nie ma badań nośności dla każdego oddzielnego obszaru, zwłaszcza dla historycznych ośrodków miejskich, takich jak Ateny i Saloniki.
- Wobec braku planów przestrzennych i urbanistycznych, kontynuowana jest niezorganizowana działalność budowlana, która w dużej mierze wspiera działalność turystyczną. Nie przestrzega jednak obowiązujących przepisów, co skutkuje niekontrolowana rozbudową, wkraczaniem w strumienie, lasy, jeziora i wybrzeża, słabą gospodarką odpadami i ogólną degradacją produktu turystycznego.
Anafi, Grecja: Źródło zdjęcia: Aegean Islands - Rząd nadal uchwala przepisy, które sprzyjają rozwojowi obiektów turystycznych, ale jednocześnie obciążają obszary mieszkalne, potęgując istniejące problemy.
- Przepisy dotyczące stref przybrzeżnych są rzadko przestrzegane, a samowolna działalność budowlana wzrasta i jest kontynuowana, a kary i rozbiórki nigdy nie posuwają się naprzód.
- Strefy przybrzeżne są wykorzystywane bez zezwoleń lub z przekroczeniem odpowiednich licencji, co obejmuje między innymi instalowanie parasoli, leżaków i utrudnianie firmom swobodnego dostępu do plaży.
Rzecznik dodaje, że „nie ma wizji ani strategii rozwoju turystyki w kraju”. Sektor ten przyczynia się do 11,5 procent PKB kraju, osiągając pośrednio 30,5 procent i zatrudnia 800 000 osób, a około 2 miliony osób czerpie dochody z działalności turystycznej.
Jasne i zwięzłe przepisy, które są wdrażane, mają ogromne znaczenie i muszą być formułowane w porozumieniu z lokalnymi społecznościami i społeczeństwem obywatelskim, aby wspólnie decydować o przyszłej polityce, która uwzględnia rzeczywiste korzyści gospodarcze dla kraju, zrównoważony rozwój wybranego modelu i nośność miejsca docelowego.
„Jest rzeczą oczywistą, że mniejsze i większe podmioty będą wywierać presję na władze w celu ustanowienia ram regulacyjnych na ich korzyść. Obowiązkiem państwa jest wybranie ram, które zaleca jako najbardziej odpowiednie i konsekwentne wspieranie ich jasnymi zasadami i ścisłą kontrolą” – skomentował Rzecznik Praw Obywatelskich.
Oprac. Joanna Ostrowska
