Η Κρακοβία, μια από τις πιο δημοφιλείς τουριστικές πόλεις της Πολωνίας, προχωρά σε μια σημαντική κίνηση που θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα για άλλες ευρωπαϊκές πόλεις που πλήττονται από τον υπερτουρισμό. Το δημοτικό συμβούλιο της πόλης, σε ψηφοφορία, υποστήριξε ομόφωνα την απόφαση να ζητήσει από την εθνική κυβέρνηση την τροποποίηση του φορολογικού νόμου, ώστε οι δήμοι να αποκτήσουν τη δυνατότητα να επιβάλλουν τουριστικό φόρο. Η πρόταση αυτή αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την Ένωση Πολωνικών Πόλεων και στόχο έχει να ρυθμίσει τις επιπτώσεις του αυξανόμενου τουρισμού στην πόλη.
Η πόλη σημειώνει επίσης ότι ο μέγιστος επιτρεπόμενος συντελεστής βάσει του τέλους είναι σε κάθε περίπτωση μόλις 3,22 ζλότι (€0,75) ανά διανυκτέρευση. Αντίθετα, ο τουριστικός φόρος της Ελλάδας – ο οποίος επιβάλλεται στη διαμονή – έχει ανώτατο όριο τα 10 € ανά διανυκτέρευση.
Η απόφαση αυτή, όπως σημειώνεται στην επίσημη ανακοίνωση, αντανακλά τις αυξανόμενες ανησυχίες για το φαινόμενο της τουριστικοποίησης, το οποίο, σύμφωνα με τις εμπειρίες άλλων ευρωπαϊκών πόλεων, έχει γίνει ολοένα και πιο σοβαρό πρόβλημα. Η υπερβολική αύξηση του αριθμού των τουριστών προκαλεί εντάσεις και κοινωνική δυσαρέσκεια, ιδιαίτερα σε πόλεις με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά όπως η Κρακοβία. “Η τοπική κοινότητα υποφέρει από αυτό, καθώς οι κάτοικοι νιώθουν ολοένα και περισσότερο σαν ξένοι στην ίδια τους την πόλη”, αναφέρει η απόφαση που απευθύνεται στον Πρωθυπουργό Ντόναλντ Τούσκ και το Υπουργείο Αθλητισμού και Τουρισμού.
Ο τουριστικός φόρος, ο οποίος αναμένεται να αποφέρει έσοδα της τάξης των 30-50 εκατομμυρίων ζλότι (7-11,6 εκατομμύρια ευρώ) ετησίως, προορίζεται για έργα που σχετίζονται με τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, με στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας των κατοίκων και τη δημιουργία ενός πιο ευχάριστου περιβάλλοντος για τους επισκέπτες. Όπως εξηγεί ο δημοτικός σύμβουλος Michał Drewnicki, τα έσοδα από αυτόν τον φόρο θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αποζημίωση των κατοίκων, ειδικά εκείνων που ζουν στο κέντρο της πόλης, για τα προβλήματα που προκαλούνται από τον τουρισμό, όπως ο θόρυβος, οι κατεστραμμένοι δρόμοι και η κυκλοφοριακή συμφόρηση.
Η Κρακοβία, με την ιστορική της παλιά πόλη που είναι καταχωρημένη στην UNESCO, είναι δημοφιλής προορισμός για σύντομες διακοπές και συχνά αναφέρεται ως μία από τις κορυφαίες πόλεις για τουριστικές επισκέψεις στην Ευρώπη. Ωστόσο, αυτή η δημοτικότητα φέρνει και προκλήσεις για τους ντόπιους, οι οποίοι συχνά παραπονιούνται για τις αρνητικές συνέπειες του τουρισμού στην καθημερινή τους ζωή.
Η πόλη δεν είναι νέα στον τομέα της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Το 2020, η Κρακοβία συνεργάστηκε με την Airbnb για να προωθήσει τον υπεύθυνο τουρισμό, ενώ το 2021 λάνσαρε το “Σχέδιο Τουριστικής Περιπολίας”, που είχε ως στόχο την ενημέρωση των επισκεπτών για τους κανόνες και τις νόρμες που πρέπει να τηρούν. Το 2023, η πόλη πήρε και άλλα μέτρα, όπως η απαγόρευση πώλησης αλκοόλ τα βράδια στα καταστήματα, προκειμένου να περιορίσει τις ανησυχίες των κατοίκων και να διατηρήσει την ποιότητα ζωής στην πόλη.
Πιο πρόσφατα, η Κρακοβία διόρισε έναν “νυχτερινό δήμαρχο”, που έχει αναλάβει την ευθύνη για την εξισορρόπηση των αναγκών των κατοίκων, των επιχειρηματιών και των τουριστών.
Η τάση του υπερτουρισμού δεν περιορίζεται μόνο στην Κρακοβία. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, πραγματοποιούνται μαζικές διαμαρτυρίες ενάντια στους αρνητικούς αντίκτυπους του τουρισμού. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, η Βενετία εισήγαγε ένα “τέλος εισόδου” των 5 ευρώ για τους επισκέπτες της πόλης, προσπαθώντας να ανταποκριθεί στην αυξημένη πίεση που ασκείται από τον μεγάλο αριθμό τουριστών.
Η Κρακοβία, με τη νέα της πρόταση για τουριστικό φόρο, επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του υπερτουρισμού και να εξασφαλίσει ένα μέλλον βιώσιμου τουρισμού που θα ωφελήσει τόσο τους κατοίκους όσο και τους επισκέπτες της πόλης.
