Το 2023 έχει vχαρακτηριστεί στην Πολωνία ως “Ετος Κοπέρνικου”, καθώς έχουν περάσει πεντέμιση αιώνες από τότε που ήρθε στην ζωή ο μεγάλος αυτός Πολωνός αστρονόμος. Γεννημένος στις 19 Φεβρουαρίου 1473 στο Τορούν, μια πόλη στη βόρεια – κεντρική Πολωνία, ο Νικόλαος Κοπέρνικος θεωρείται ο πατέρας της σύγχρονης αστρονομίας. Πίστεψε στο ηλιοκεντρικό σύστημα, απέρριψε την επικρατούσα θεωρία του γεωκεντρικού και επομένως διαμόρφωσε το πεπρωμένο της ανθρωπότητας.
Μετά από σπουδές στο φημισμένο πανεπίστημιο της Κρακοβίας και στην Ιταλία, ο Κοπέρνικος δημοσίευσε σειρά μελετών και κατέληξε στη διατύπωση του ’’Κοπερνίκειου συστήματος’’, πως η Γη και οι άλλοι πλανήτες περιφέρονται σε κυκλική τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Τη θεωρία του δημοσίευσε στο βιβλίο του ‘’De Revolutioni-bus Orbium Coelestium, Libri V’’ (Περί Περιφορών των Ουρανίων Σωμάτων).
Η κοπερνίκεια επανάσταση του ηλιοκεντρικού συστήματος αποκρυστάλλωσε έτσι μια εντελώς νέα στάση και έγινε το σύμβολο μιας σκέψης αυτόνομης. Εκδιώκοντας τη Γη από το κέντρο του κόσμου, η κοπερνίκεια επανάσταση πέταξε την ανθρωπότητα σε μια χαμένη άκρη ενός άγνωστου και ενδεχόμενα εχθρικού σύμπαντος, και της δημιούργησε σωρεία ασυνήθιστων ερωτημάτων. Έτσι, το απλό αυτό γεγονός της τοποθέτησης του Ήλιου στη θέση της Γης, σήμαινε την έναρξη μιας πολιτισμικής και πνευματικής επανάστασης χωρίς προηγούμενο, δηλαδή την αρχή της Επιστημονικής Επανάστασης που ξεκίνησε στην Πολωνία, η οποία ζούσε τον δικό της “Χρυσό Αιώνα” (16ος αιώνας).
Ο Νικόλαος Κοπέρνικος, που μας έδειξε πως η Γη όχι μόνο δεν ήταν το κέντρο του σύμπαντος, αλλά ήταν ένα ασήμαντο κομματάκι του κοσμικού συστήματος, απεβίωσε στις 24 Μαΐου 1543 στο Φρόμποργκ της Πολωνίας.
Για πολλούς αιώνες, το μόνο που ήταν γνωστό για το λείψανο του αστρονόμου ήταν ότι είχε ταφεί κάπου στον καθεδρικό ναό του Φρόμποργκ. Τμήμα του κρανίου του και άλλα οστά βρέθηκαν κάτω από το δάπεδο του καθεδρικού το 2005. Το 2008 τα ευρήματα ταυτοποιήθηκαν με συγκρίσεις του κρανίου με μια αυτοπροσωπογραφία του αστρονόμου, καθώς και με εξετάσεις DNΑ που συνέκριναν τα οστά με μερικές τρίχες που είχαν βρεθεί μέσα σε ένα χειρόγραφό του.
Μιλτιάδης Βαρβούνης
