Naturalne gorące źródła wykorzystywane są w rekreacji i odnowie biologicznej.
Od wieków ludzie szukali naturalnych sposobów na poprawę zdrowia i odporności. Współcześnie wielu stawia morsowanie, ale jest ono możliwe wyłącznie w sprzyjających ku temu warunkach lub w specjalnych kriokomorach wypełnianych ciekłym azotem. Dlatego postanowiłam skupić się na formie dostępnej mieszkańcom Grecji, która właśnie z Hellady czerpie swoje korzenie.
Gorące źródła, baseny termalne, źródła termalne! Co to takiego?
Naturalne ciepłe źródła są wykorzystywane do celów rekreacyjnych lub odnowy biologicznej od wieków i są dostępne na całym świecie. Wody te, szczególnie w basenie Morza Śródziemnego, były eksploatowane i waloryzowane do celów zdrowotnych i rekreacyjnych od czasów starożytnych.
Termizm narodził się w starożytnej Grecji, dopiero w czasach rzymskich przeżywał swój złoty wiek. Tak samo, jak Grecy tak i Rzymianie uważali kąpiele za sposób na poprawę zdrowia. Dzięki Rzymianom kąpiele termalne stały się doświadczeniem towarzyskim dostępnym dla wszystkich. W starożytności termami nazywano publiczne łaźnie, w których każdy z mieszkańców miasta mógł zażyć kąpieli. Obecnie termin ten dotyczy specjalnie przygotowanych basenów, które wypełnia woda geotermalna. Przepływając przez kolejne warstwy ziemi, gromadzi ona w sobie mikro- i makroelementy, takie jak magnez, potas, wapń, selen, krzem, mangan czy żelazo.
Zgodnie z definicją, lecznicza ciecz musi mieć co najmniej 20°C. Źródła wód termalnych znajdują się bardzo głęboko we wnętrzu Ziemi, gdzie znajduję się magma. Ma ona temperaturę (zależnie od składu chemicznego oraz zawartości gazów, które są w niej rozpuszczone) od 650 do 1250 stopni Celsjusza. Ta wysoka temperatura oddziałuje na zgromadzoną pod ziemią wodę, co w konsekwencji sprawia, że możemy spędzać czas i korzystać z dobrodziejstw gorących źródeł, których temperatura waha się między 20 a 90 stopni Celsjusza.
Kąpiel w odpowiednio dobranej do potrzeb naszego organizmu wodzie zbawiennie wpłynie na jego kondycję. W zależności od stężenia poszczególnych elementów, może ona:
• wyregulować tętno,
• zmobilizować system odpornościowy,
• zredukować ból mięśni i stawów,
• poprawić stan skóry.
Korzyści jest znacznie więcej, dlatego chciałabym zainteresować Was trendem podróżowania do miejsc znajdujących się w pobliżu basenów termalnych.
Przy wyborze kąpieliska należy zwrócić uwagę przede wszystkim na rodzaj wód termalnych oraz ich skład chemiczny.
Starożytni Grecy dobrze znali korzystne właściwości źródeł siarkowych, szczególnie w leczeniu chorób skóry i łagodzeniu bólu mięśni oraz stawów. W swych poematach często odwoływali się do właściwości kąpieli regenerujących. Ponadto niektórzy ze znanych greckich filozofów, tacy jak Hipokrates i Platon, pisali o korzyściach płynących z hydroterapii. Hipokrates poświęcił dużą część wodzie termalnej w swojej pracy „De is, quiz at loci”, w której opisał właściwości chemiczne i organoleptyczne wody oraz wpływ gorących i zimnych kąpieli na ludzkie ciało.
Wody solankowe są odpowiednie dla osób chorych na nadciśnienie i mających problemy z krążeniem. Natomiast wody siarczkowo-fluorowe mają dobroczynny wpływ na nasz układ nerwowy. Łagodzą stres, nerwicę i inne choroby układu nerwowego. Wody te pomogą również na schorzenia stawów, a także problemy ortopedyczne. Jest to ponadto doskonały sposób na powrót do sprawności po złamaniach i urazach.
Wybór odpowiedniego kompleksu z basenem termalnym zależy przede wszystkim od Waszych potrzeb zdrowotnych. Nie jest jednak tajemnicą, że gorące źródła odwiedzają również osoby zdrowe, które podczas urlopu chcą się po prostu zrelaksować. Często źródła te znajdują się w ciekawym otoczeniu lub dobrze zorganizowanej infrastrukturze.
Zacznę więc od najbardziej popularnych źródeł termalnych w Grecji.
Loutra Pozar
To malownicza wioska w prefekturze Pella, która słynie z gorących źródeł i jest wyjątkowym miejscem na wakacje w górach. Znajduje się 13 km od Aridei, 20 km od ośrodka narciarskiego Kaimaktsalan i 100 km od Salonik. Odwiedzający wioskę mają szansę skorzystać z leczniczych właściwości wody i połączyć je z zajęciami na świeżym powietrzu, takimi jak jazda na nartach w Kaimaktsalan, wspinaczka, jaskinie, czy trekking w wąwozie gorących źródeł i okolicach. Lutra Pozar są znane jako, Loutra Loutrakiou, a także Loutra Aridaias.
W miejscowości Loutraki Aridea znajduje się wiele pensjonatów, które mogą przyjąć dużą liczbę gości i oferują usługi zakwaterowania o doskonałej jakości. W tej okolicy znajdują się również tawerny, kawiarnie i sklepy z tradycyjnymi, lokalnymi produktami.
Woda ma swoje źródło na dużej głębokości, między skałami i jest wzbogacona w składniki mineralne takie jak sód, potas, wapń, fosfor, siarka, rad, jod oraz gazy takie jak dwutlenek węgla, siarkowodór, azot, tlen i wodór. Lecznicza woda jest gorąca o temperaturze 37°C i jest oferowana do użytku zewnętrznego w basenach oraz do terapii pitnej ze źródeł. Terapia uzdrowiskowa jest wskazana przy dolegliwościach takich jak nerwowo – dermatologiczno -ginekologiczna, reumatyzm, artropatia, rwa kulszowa, zapalenie oskrzeli itp. Terapia pitna jest wskazana przy dolegliwościach nerek, żółci, wątroby, układu moczowego i pokarmowego oraz przewlekłych dolegliwościach, takich jak zapalenie okrężnicy, zapalenie żołądka, zapalenie pęcherzyka żółciowego i wrzodów.
W okresie letnim i do końca października okolica zalewana jest przez osoby starsze, które chcą skorzystać z leczniczych właściwości gorących źródeł. Jednak w okresie zimowym obszar ten jest odwiedzany głównie przez młodych ludzi, którzy łączą kąpiele z zajęciami na świeżym powietrzu.
W okolicy, poza gorącymi źródłami Pozar, warto odwiedzić wąwóz Loutraki (około 33km), podążając ścieżką, która zaczyna się od źródeł i biegnie wzdłuż rzeki.
Kamena Vourla
Jedne z najważniejszych źródłach termalnych w kraju, ale także w całej Europie – tak źródła Kamena Vourla są klasyfikowane przez specjalistów.
Powstały w wyniku zmian geologicznych Zatoki Malia (Μαλιακού Κόλπου) i pasma górskiego Kallidromo – Knimidos (Καλλιδρόμου – Κνημίδος), a stały się znane ze względu na ich rzadki skład w naturalnych metalach, solach i radonie. Źródła termalne Kamena Vourla tryskają u podnóża góry Knimis (Κνημις), mają różne temperatury i radioaktywność.
Znajdziemy tam źródła radioaktywne, siarkowodór chlorek sodu, żelazo i kosmetyczne źródło Afrodyty, które zawiera keloid siarkowy. Temperatura źródeł wynosi 35 – 36°C, a ich wody są odpowiednie dla leczenia wielu różnych chorób. Są one szczególnie wskazane w leczeniu:
- choroby zwyrodnieniowe stawów, zapalenie stawów kolan, bioder i kręgosłupa. Przewlekłe reumatoidalne zapalenie stawów.
- choroby reumatyczne ścięgien-mięśni. Stymulacja nerwu wzrokowo – słuchowego. Przewlekłe choroby ginekologiczne. Przewlekłe zapalenie oskrzeli, niektóre formy astmy oskrzelowej.
- choroby skóry, łuszczyca, trądzik, przewlekła pokrzywka, zapalenie skóry i inne egzemy.
- choroba wątroby, żółć, niewydolność wątroby, kamienie żółciowe i wiele innych schorzeń.
Wody termalne źródeł Kamena Vourla zasilają centrum wodolecznictwa miasta „Asklipios B”(Ασκληπιός Β), które posiada łaźnie, baseny oraz nowoczesny basen odkryty, zlokalizowany na terenie wokół ośrodków wodoleczniczych. Na tym samym terenie posadzono drzewa eukaliptusowe, które intensyfikują dobroczynne działanie wód, ogólnie charakter okolicy jest niezwykły.
W miesiącach letnich, ale także w pierwszych miesiącach jesieni, Kamena Vourla jest zalewana przez osoby starsze, które przybywają z całej Grecji, aby czerpać dobroczynne składniki wód termalnych tego regionu.
Loutra Edipsou
Loutra Edipsou, na greckiej wyspie Evia, to miasto bogate w naturalne gorące źródła, które od czasów starożytnych wita turystów poszukujących korzyści płynących z jej leczniczych wód.
W Edipsos i północno-zachodniej części Evii znajduje się kilka źródeł geotermalnych. Atrakcyjną, ale niezwykłą atmosferę tego miejsca tworzą czerwone skały ukształtowane przez wydobywające się w nich minerały oraz gęste kolumny pary unoszące się nad spienioną gorącą wodą. Bąbelki unoszące się z ziemi barwią skały i tworzą mały wodospad, który wpada do morza. Oznacza to możliwość naturalnego leczenia tonizującego skórę naprzemiennie z zimnego i gorącego. Ale, żeby dotrzeć do wodospadu, trzeba przebrnąć przez morze!
Edipsos znajduje się zaledwie 4 km na północ od Loutra Edipsou. Źródła te można znaleźć wzdłuż plaż lub w pobliżu lokalnych gajów oliwnych, ale także w pobliżu molo w Gialtra.
Woda ze źródeł wędruje ponad 2,5 km z głębi ziemi w temperaturach od 34 do 82˚C, co zdarza się dość rzadko. Woda bogata w minerały, takie jak potas, magnez, wapń, magnez, żelazo i inne minerały, przyciągała starszych gości szukających leczenia artretyzmu i reumatyzmu.
Do odwiedzenia tego miejsca zachęca także architektura w Loutra Edipsou. Wiele ciekawych architektonicznie budynków pochodzi z końca XIX wieku. Jednak tylko kilka z nich pozostaje otwartych i nadal działa, podczas gdy większość została porzucona. Mimo to wato odwiedzić to miejsce, by poczuć atmosferę.
Loutra Psoroneria
Wróćmy na kontynent. Na północny zachód osd Kamen Vourla znajduje się jezioro z wodami termalnymi w Damasta (Δαμάστα) – które nazywają się Psoroneria (Ψωρονέρια). Ich właściwości pomagają w leczeniu łuszczycy. Woda jeziora ma idealną temperaturę do wypoczynku – 33°C. Głębokość jeziora nie jest wielka, woda sięga do pasa, co oznacza, że trzeba w nim siedzieć, by zanurzyć się w całości.
Bąbelki, które nieustannie wydobywają się z dolnych kamyków, dają poczucie, że jesteś zanurzony w wodzie gazowanej. Zielone śluzowate glony, które pływają wszędzie w jeziorze, to spirulina, która rośnie w wodzie alkalicznej i bogatej w minerały. Ta zielono-niebieska alga pomaga w zapobieganiu chorobie nowotworowej, oczyszcza organizm z metali ciężkich, obniża ciśnienie krwi, a także obniża możliwość wystąpienia udaru mózgu.
Loutra Termopile
W niewielkiej odległości od drogi krajowej Ateny – w pobliżu pomnika historycznej bitwy, tryskają gorące wody źródeł. Jak sama nazwa wskazuje, uważa się, że wody mają charakter termalny, czyli leczniczy. Temperatura wody jest stała na poziomie 40°C. Szczególnie osoby cierpiące na schorzenia ortopedyczne, reumatyczne, ginekologiczne i neurologiczne twierdzą, że w kąpielach znajdują ulgę. Niektórzy twierdzą, że ich zdrowie zostało w pełni przywrócone. Zapomniane źródło termalne Termopil, gdzie jak podaje mitologia odzyskiwał siły sam Herkules oraz legendarny Leonidas i jego trzystu Spartan, według mitologii stworzył Hefajstos na prośbę bogini Ateny.
Dzięki swoim właściwościom leczniczym gorące źródła wschodniego kontynentu stały się bardzo popularne od czasów starożytnych. Rzymianie czcili łaźnie termalne już w II wieku naszej ery. Herod Atticus wykonał marmurowe kąpieliska w Termopilach dla miejscowych – jedno dla mężczyzn i jedno dla kobiet.
Niestety w ostatnich latach, w opuszczonej jednostce hotelowej obok łaźni utworzono obóz dla uchodźców. To spowodowało spadek zainteresowania tymi źródłami. Jednak miejsce to ma wyjątkową atmosferę. Gdy temperatura spada poniżej 16 stopni, woda w jeziorze wyparowuje, a rzadka mgła rozprzestrzenia się nad jeziorem. Zapada zmrok i okolice źródeł nabierają baśniowej scenerii. Dla zainteresowanych podam że, wystarczy obrać ścieżkę wzdłuż rzeki i kierować się w wyższe partie, by odnaleźć swoją prywatną oazę.
Korynt – źródła Loutraki
W bardzo bliskiej odległości od Aten, około 80 km, rozciąga się kosmopolityczne Loutraki (Πηγές Λουτρακίου – Κορινθία) po stronie Zatoki Korynckiej, u podnóża góry Geranei. Główne cechy wody termalnej w tych źródłach to duża zawartość chlorek sodu, woda ma odczyn słabozasadowy o pH 7,2 – 7,3, temperatura waha się 30,4 – 34,46 stopni.
Na odwiedzających to miejsce wrażenie może również wywrzeć wnętrze budynku źródeł, ozdobione imponującymi mozaikami, stworzonymi przez Stefanosa Xenopoulosa (1872 / 1873-1952), we współpracy z jego uczniami. Mozaiki powstały w latach 1935-1936. Tematyka spektakli zaczerpnięta jest z mitologii starożytnej Grecji. Przy wejściu i przy wyjściu na wchodzących czekają dwie Nereidy. Pierwsza z nich wita gościa u Źródła. Jest Nimfą Wody, która nosi kostium nawiązujący do przedstawień starożytnej Grecji. Złote tło podkreśla formę, a wytworzone poczucie głębi sprawia wrażenie, że Nimfa wkracza w przestrzeń. W kopule budynku wchodzący zobaczy mozaikę przedstawiającą Taniec Driad oraz personifikację boga Słońca i Nocy.
Kolejna Nimfa znajduje się przy wyjściu z budynku. Ta konkretna postać kobieca wydaje się być spokrewniona z nimfą przy wejściu, ponieważ istnieje podobieństwo między nimi (ruch, kostium i tło). Idąc w kierunku środka budynku, szereg kolumn otacza skałę, z której tryska woda termalna.
Dla chcących odwiedzić te gorące źródła podaję stronę: http://www.loutraki-agioitheodoroi.gr
Lesvos – gorące źródła Pilichnitos
I ostatnie proponowane przeze mnie źródło wód termalnych, znajduje się na wyspie Lesvos (Λέσβος).
W gorących źródłach Polichnit (Θερμές Πηγές Πολιχνίτου) temperatura wody sięga 87,6°C i jest to najcieplejsze źródło w Europie. Ciepła woda krążąca pod powierzchnią ziemi ma temperaturę blisko 400°C. Gorące źródła Polichnitos tryskają przez ignimbryty, najnowsze skały wulkaniczne Lesbos.W rejonie Polichnitos występuje wiele gorących źródeł o dużym przepływie podczas opadów, występuje intensywna lecz stosunkowo niewielka anomalia termiczna oraz płytki horyzont gorącej wody (do 92,5°C).
Wszystkie gorące źródła Polichnitos są z chlorku sodu. W porównaniu z wodą morską zawartość chlorku sodu w gorących źródłach jest trzykrotnie mniejsza. Uważa się jednak, że dochodzi do mieszania się wody z gorących źródeł z wodą morską do około 30%.
Sąsiednie skały, z których tryskają źródła, wydają się żółtawe i czerwone, z powodu wytrącania się tlenków żelaza, takich jak limonit i hematyt.
I na tym kończymy naszą podróż po termicznych źródłach Grecji.
To tylko kilka propozycji z mojej strony. W Grecji jest ponad 200 źródeł termalnych i łaźni. Niestety działa tylko około 70. Jest co odkrywać! Wody termalne występują m.in. w:
Ikaria
Xanthi
Jezioro Volvi – źródła termalne Apolonias
Ilia – Loutra Kyllini
Zacharo – Loutra Kaiafa
I wiele, wiele innych!
Zostawiam was z pomysłem na weekend? Na zimową trasę po Grecji w poszukiwaniu gorących źródeł? Na relaks i romantyczną wyprawę we dwoje?
Mam nadzieję, że zainspirowałam Was do poznania kolejnych ciekawych miejsc w Grecji
i podziwiania jej z innej perspektywy.
To palec na mapę i szukamy nowych szlaków po Grecji!
Pozdrawiam
Sylwia Czajkowska
