Muzeum Akropolu

Muzeum Akropolu uważane jest za jedno z najlepszych muzeów na świecie. Poświęcone Partenonowi i otaczającym go świątyniom, muzeum wznosi się nad panoramą Aten, ściągając do stolicy turystów z całego świata. Grecki klimat tego miejsca zachowany jest także dzięki otaczającym je zabytkom starożytnej dzielnicy oraz rosnącym wokoło drzewom oliwnym. Kolekcja obejmuje okres od archaicznego do rzymskiego, ale nacisk położony jest przede wszystkim na Akropol, uważany za apoteozę dorobku artystycznego Grecji. Muzeum ujawnia warstwy historii – od starożytnych ruin po górujące nad miastem wzgórze, widoczne przez wysokie, przeszklone ściany, sięgające od podłogi do sufitu. Zastępując stare muzeum, które działało obok Partenonu od XIX wieku, nowe Muzeum Akropolu prezentuje starożytność z nowoczesnymi akcentami – pogram wystawienniczy wzbogacony został o obszerne znaleziska ze starożytnego miasta ateńskiego, które zostały odkryte podczas wykopalisk archeologicznych i które można obecnie podziwiać z różnych miejsc w budynku przez dobrze rozmieszczone, szklane otwory w podłodze.

Muzeum znajduje się przy południowo-wschodnim zboczu wzgórza Akropolu, na starożytnej drodze, która w czasach klasycznych prowadziła do „świętej skały”. Położone zaledwie 280 metrów od Partenonu, muzeum jest największym nowoczesnym budynkiem wzniesionym tak blisko starożytnego miejsca. Oryginalne Muzeum Akropolu zostało założone w 1865 roku i otwarte w 1874 roku, a aby pomieścić rosnącą kolekcję znalezisk, w 1888 roku rozbudowano je o dodatkowy segment. Zaprojektowana przez szwajcarsko-amerykańskiego architekta, Bernarda Tschumi, konstrukcja miała przypominać pobliski Partenon. Oprócz dostosowania wymiarów i wymodelowania kolumn tak, aby dokładnie odzwierciedlały te z Partenonu, projekt Tschumi uwzględnił również technologię sejsmiczną w obawie przed częstymi trzęsieniami ziemi w regionie. Obecnie budynek jest idealnym sanktuarium dla starożytnych artefaktów, a jego kolekcje imponują rzeszy napływających do stolicy podróżnych. Wejście do muzeum znajduje się na ulicy Dionysiou Areopagitou i bezpośrednio przylega do stacji Akropoli na czerwonej linii metra w Atenach.

fot. focusgreece.com

Zbiory muzeum eksponowane są na trzech poziomach, na czwartym poziomie skorzystać można natomiast ze sklepu muzealnego czy kawiarni. Na pierwszym poziomie muzeum znajdują się znaleziska ze zboczy Akropolu – długa, prostokątna sala ma spadzistą podłogę, przypominającą wejście na skałę, a za nią znajduje się duża sala trapezowa, w której podziwiać można archaiczne znaleziska. Na tym samym piętrze eksponowane są także artefakty i rzeźby z innych budynków Akropolu, takich jak Erechtejon, Świątynia Ateny, Nike i Propyleje oraz znaleziska z rzymskich i wczesnochrześcijańskich Aten. Porządek chronologiczny zakłada, że zwiedzanie powinno rozpoczynać się na najwyższym poziomie, gdzie znajdują się marmury Partenonu i stopniowo schodzić w dół.

Rozstaw kolumn w sali Partenonu jest taki sam jak w starożytnej świątyni, a zastosowanie szklanych ścian na wszystkich czterech zewnętrznych ścianach pozwala oświetlać marmury Partenonu naturalnym światłem, tak jak miało to miejsce w starożytności. Czterdzieści osiem kolumn w sali Partenonu wyznacza zarys starożytnej świątyni i tworzy kolumnadę do ekspozycji marmurów z Partenonu – aby ułatwić oglądanie, dekoracje na frontonie są wyświetlane na wysokości oczu przed kolumnami końcowymi. Na kolumnach wystawiane są natomiast metopy, nie są one jednak tak wysokie jak w rzeczywistości i ukazują obrazy z greckiej mitologii, przede wszystkim starożytne bitwy, w tym bitwę centaura z człowiekiem, która była jednym z ostatnich paneli usuniętych z Partenonu. Najbardziej skomplikowanym elementem zabytku był jednak fryz, który owijał się wokół zewnętrznej ściany celli – przedstawiał on ciągłą narrację za pomocą wyrzeźbionych w płaskorzeźbie bogów, ludzi i zwierząt. Muzeum wykonało niesamowitą pracę, mając do dyspozycji zaledwie 50 metrów oryginału.

fot. insightsgreece.com

Zwiedzanie rozpoczęte od najwyższego piętra pozwala nie tylko podziwiać magiczne widoki, ale także docenić ilość planowania, jaką architekci musieli włożyć w projekt budynku. Poza Partenonem znajduje się tutaj pięć kariatyd, które niegdyś podtrzymywały dach południowego ganku Erechtejonu, uważanego za najświętszą część Akropolu, lecz zostały stamtąd usunięte w 1979 roku w celu ochrony przed żywiołami. Kariatydy zostały wyrzeźbione ręcznie z marmurze Parian – każda z nich jest wyjątkowa i mierzy około 230 centymetrów wysokości. Dla szóstej, zaginionej kariatydy pozostaje natomiast wolne miejsce w nadziei, że pewnego dnia dołączy do swoich sióstr w Muzeum Akropolu, obecnie znajduje się jednak w Muzeum Brytyjskim w Londynie.

Ekspozycja na pierwszym piętrze obejmuje pozostałości z okresu archaicznego, a w szczególności ogromny fronton z Partenonu. Zanim Perykles wzniósł jednak Partenon, jaki znamy dzisiaj, poprzedzały go dwie inne świątynie – Hekatompedon był najwcześniejszym znanym budynkiem na Akropolu i został zbudowany z wapienia w 570 p.n.e. Jego nazwa, wypisana na starożytnej tabliczce znalezionej wokół starożytnego miejsca, dosłownie oznacza „100 stóp”. Ocalałe elementy na wystawie przedstawiają Heraklesa walczącego z mitologiczną bestią, lwicę atakującą byka oraz trzy ciała potwora trzymającego przedmioty reprezentujące żywioły wody, wiatru i ognia.

fot. discovergreece.com

Galeria Archaiczna stanowi wielki deptak z eksponatami z VII wieku p.n.e. aż do 480 p.n.e., gdy w Grecji ustanowiono demokrację. Goszczą tutaj wspaniałe rzeźby, które zdobiły pierwsze świątynie na Akropolu, a ponadto wyświetlane są wota poświęcone przez wiernych, takie jak piękna archaiczna Kora (najstarszy typ greckiego posągu kobiecego, przedstawiający stojącą dziewczynę w długich szatach, często z owocem, kwiatem lub ptakiem w ręku), Hippeis (jeźdźcy konni), posągi bogini Ateny, rzeźby postaci męskich, marmurowe płaskorzeźby oraz mniejsze artefakty wykonane z gliny i brązu, spośród których większość została wydobyta z wykopalisk na Akropolu, gdzie Ateńczycy pochowali pomniki po bitwie pod Salaminą.

Przedmioty są dobrze zachowane i starannie wyeksponowane, dzięki czemu można z bliska przyjrzeć się ich artystycznej jakości – galeria przyciąga artystów z całego świata, którzy często przysiadają tu ze szkicownikami. Na ostatnim etapie spaceru po muzeum warto przyjrzeć się także Galerii Stoków Akropolu, zawierającej znaleziska z sanktuariów, które powstały na zboczach wzgórza, a także przedmioty, z których Ateńczycy korzystali niegdyś w życiu codziennym. Podziwiać można tu również gliniane podobizny Nike, zachowanie w nieskazitelnym stanie i datowane na okres pomiędzy I a III wiekiem n.e. Pochyłe tereny pozwalają wyobrazić sobie, jak wyglądało życie Greków, którzy mieszkali dawniej u podnóża świętego wzgórza – uwzględnione przez architektów zbocza mają reprezentować wejście lub zejście podczas wspinaczki na Akropol.

fot. Marzena ,avridis

Cała wykopana okolica, która leży pod muzeum, jest teraz otwarta dla publiczności, zapewniając lepszą perspektywę tego, jak starożytni Grecy żyli kiedyś w Atenach, od lat klasycznych po bizantyjskie. Starożytne wille, ulice, łaźnie i wyrafinowana sieć wodno-kanalizacyjna są widoczne na obszarze osady o powierzchni 4000 metrów kwadratowych, jednej z największych w granicach starożytnych Aten.

Godziny otwarcia
1 listopada – 31 marca
Od poniedziałku do czwartku: 9:00 – 15:00
Piątek: 9:00 – 22:00
Sobota i niedziela: 9:00 – 20:00

1 kwietnia – 31 października
Poniedziałek: 8:00 – 16:00
Od wtorku do niedzieli: 8:00 – 20:00
Piątek: 8:00 – 22:00
Ostatnie wejście do muzeum jest możliwe na 30 minut przed zamknięciem.

Opłata za wstęp
1 listopada – 31 marca
Bilet normalny: 5 euro
Bilet ulgowy: 3 euro

1 kwietnia – 31 października
Bilet normalny: 10 euro
Bilet ulgowy: 5 euro

Bilety ulgowe przysługują: studentom oraz towarzyszącym im nauczycielom; osobom poniżej 18 lat spoza krajów UE.
Bilety darmowe przysługują: osobom poniżej 18 lat z krajów UE; dzieciom poniżej 5 lat spoza krajów UE; studentom z krajów UE; nauczycielom oraz uczniom ze szkół podstawowych oraz średnich.

Poprzedni artykuł
Następny artykuł

NAJNOWSZE

KUCHNIA

Informacje polonijne