Chcesz, by twoje dziecko poprawnie wymawiało wszystkie dźwięki i miało bogate słownictwo? Najlepsze efekty osiągniesz, dbając o to od niemowlęctwa. Ale później też możesz wiele zrobić dla prawidłowego rozwoju mowy malca. To ważne dla jego przyszłości: dobrych relacji z rówieśnikami i sukcesów szkolnych.
Podstawowym środowiskiem kształtowania mowy dziecka jest rodzina. Rodzice, już od momentu narodzin dziecka, mogą zapewnić maluchowi optymalne warunki do prawidłowego, harmonijnego rozwoju mowy. Są pierwszym i najważniejszym wzorem wymowy, który malec będzie próbował naśladować. Oto najważniejsze wskazówki, które pomogą kształtować wymowę i rozwijać słownictwo dziecka.
Jak rozwijać mowę u dziecka
1. Mów do dziecka od pierwszych dni jego życia – spokojnym głosem, powoli i wyraźnie. Ważna jest świadoma organizacja sytuacji sprzyjających inicjacjom słownym. W początkowych etapach życia niemowlaka sytuacje te będą wiązały się najczęściej z czynnościami pielęgnacyjnymi wykonywanymi przy dziecku przez dorosłych – matkę, ojca. Doskonałą okazję do igraszek językowych stanowi chociażby karmienie, kąpanie czy przebieranie dziecka. Stopniowo czynności z udziałem werbalnym rodzica powinny przechodzić w stan indywidualnej aktywności językowej dziecka.
2. Pamiętaj, że karmienie piersią (poza wszystkimi zaletami) jest najbardziej naturalną formą profilaktyki logopedycznej, która zapewni dziecku prawidłowy rozwój narządów artykulacyjnych oraz nauczy poprawnego oddychania i połykania. Częstym następstwem nieprawidłowości w oddychaniu oraz połykaniu są wady zgryzu i wymowy.
3. Unikaj podawania dziecku smoczka; zwracaj uwagę, by nie ssało palca oraz oddychało nosem w czasie snu. Obserwuj, czy reaguje na dźwięki z otoczenia. Podstawą prawidłowego rozwoju mowy jest sprawnie działający słuch.
4. Kiedy dziecko zacznie mówić, słuchaj uważnie. Odpowiadaj na pytania cierpliwie i wyczerpująco. Mów wyraźnie, używając zrozumiałego i prostego języka. Unikaj zdrobnień i spieszczeń. Dostarczaj maluchowi prawidłowego wzorca językowego, pamiętając przy tym o poprawnej polszczyźnie. Domownicy powinni być najlepszym przykładem starannej wymowy. Nie powtarzaj błędnych wytworów językowych dziecka. Zachęcaj, ale nie zmuszaj do mówienia. Chwal za każdy przejaw aktywności słownej. Dostrzegaj nawet najmniejsze osiągnięcie, nagradzając je pochwałą. Poprawiaj (ale dyskretnie) błędy językowe małego mówcy. Dołóż wszelkich starań, aby rozmowa z tobą była dla dziecka przyjemnością.
5. Śpiewaj wspólnie z dzieckiem. Śpiewanie piosenek wpływa na pogłębienie oddechu, aktywniejsze działanie przepony oraz wzmocnienie narządu głosowego. Treść piosenek rozwija wyobraźnię i zainteresowania malucha, wzbogaca jego słownictwo, pomaga w doskonaleniu wymowy i sprzyja koncentracji uwagi. Zajęcia muzyczno-ruchowe uwrażliwiają dzieci na zjawiska wspólne dla muzyki i mowy, takie jak rytm, melodia, tempo.
6. Opowiadaj i czytaj maluchowi bajki, ucz krótkich wierszyków oraz wyliczanek na pamięć. Wystrzegaj się natomiast niepotrzebnie i zbyt głośno włączonego telewizora, który bombarduje niedojrzały układ nerwowy dziecka nadmierną ilością bodźców.
