Miejska Galeria Sztuki w Atenach to muzeum, które mieści kolekcję blisko 3000 dzieł XIX i XX wiecznych greckich artystów, reprezentujących rozmaite nurty w sztuce – niemal wszyscy twórcy, których dzieła naznaczyły historię sztuki greckiej i którzy przyczynili się do rozwoju galerii w XX wieku, są reprezentowani przez znajdujące się tutaj zbiory i kolekcje. Do najciekawszych zbiorów należy kolekcja rycin, zawierająca dzieła wielkich mistrzów tej sztuki, takich jak Angel Theodoropoulos, Efthimis Papadimitriou, John Kefallinos czy Vaso Katraki oraz ich zasłużonych naśladowców, pełna reprezentacja pokolenia lat trzydziestych, zbiór dzieł słynnego architekta, Ernsta Zillera, wśród których znajduje się 56 rysunków ważnych obiektów w Grecji, portrety burmistrzów i przewodniczących rad miejskich namalowane przez mistrzów stylu (Tsokos, Kalloudis, Iakovides) oraz duża liczba rysunków Sanktuarium Sztuki, inspirowanych ówczesnymi Atenami.
Wcześniej zlokalizowana przy ulicy Peiraios na placu Eleftherias, w październiku 2010 roku galeria przeniosła się trzy przecznice na północny zachód, na róg ulic Myllerou i Leonidou na placu Avdi w Metaxourgeio. Posunięcie to dodało kolejny wymiar atrakcyjności muzeum, ponieważ jej obecny budynek został zaprojektowany w 1833 roku przez wybitnego, duńskiego architekta, Christiana Hansena. Hansen przybył do Aten w czasach króla Ottona, kiedy miasto wciąż było jedynie niewielką miejscowością z ubogim środowiskiem mieszkalnym, z wyjątkiem otaczających Akropol zabytków i postanowił nadać mu poprzez swoją architekturę wielkość romantycznego symbolu – na przestrzeni lat był on jednym z konserwatorów świątyni Ateny Nike, która została zburzona podczas tureckiego oblężenia Akropolu. Dzięki Christianowi i jego młodszemu bratu, Teofilowi zaprojektowana została także Akademia, Obserwatorium, Pałac Demetriou czy Hotel Grande Bretagne, a Ateny stały się jedną z najpiękniejszych stolic w Europie.
W galerii odbywają się wystawy stałe i okresowe, prezentowane w specjalnie zaprojektowanej do tego celu przestrzeni wystawienniczej. Pierwszą dużą wystawą w Miejskiej Galerii Sztuki w Atenach była światowa „premiera” kolekcji biznesmena i kolekcjonera, George’a Economou. Czterysta pięćdziesiąt prac z kolekcji zostało wystawione w dwóch fazach – pierwsza z nich obejmowała prace od XV wieku do dzieł niemieckiego ruchu Nowa Rzeczowość z 1923 roku, uwzględniając także prace Amedeo Modiglianiego, Pierre’a Matisse’a, Pierre’a Bonnarda, Picassa, Andrei Palladio, Ernsta Ludwiga Kirchnera, Maxa Pechsteina czy Erich Heckela. Druga faza rozpoczęła się natomiast od twórczości z okresu ruchu surrealistycznego, a zakończyła ostatnim wyrazem nowoczesności, przypadającym na lata 1970-1980, prezentując jednocześnie kolekcję grafik z wielu różnych nurtów.
Gmina Ateny zaczęła gromadzić swoją kolekcję w 1923 roku. Pierwszą kupioną pracą była rzeźba Demetriosa Philippotisa zatytułowana „Rybak”, większość dzieł sztuki znajdujących się w muzeum zostało jednak nabyte w latach 1930-1940. Na wystawach muzealnych reprezentowani są prawie wszyscy artyści, którzy przyczynili się do ukształtowania sztuki neohelleńskiej w XIX i XX wieku, co umożliwia zwiedzającym zrozumienie długiej historii rozwoju i osiągnięć sztuki greckiej od czasu wojny o niepodległość w 1821 roku. Fascynująca podróż po bogatych zbiorach dzieł sztuki zaczyna się od Nikolaosa Xydiasa i Spyridona Prosalentisa z Wysp Jońskich, kontynuuje z przedstawicielami szkoły monachijskiej, Georgiosem Iakovidisem i Spyridonem Vikatosem, w końcu przechodząc do reformatora malarstwa neohelleńskiego, Konstantinosa Parthenisa i impresjonistów Georgiosa Prokopiou, Georgiosa Roilosa, Theofrastosa Triantafylidis, Nikolaosa Ottoneosa, Thalii Flora-Karavia, Pavlosa Mathiopoulosa i Periklisa Pantazisa.
Pokolenie malarzy końca XIX wieku jest również dobrze reprezentowane w pracach Nikolaosa Lytrasa, Georgiosa Gounaropoulosa i Georgiosa Bouzianisa, podobnie jak pokolenie lat trzydziestych, odpowiedzialne za wiele największych arcydzieł sztuki greckiej. W galerii znajdują się obrazy Photisa Kontoglosa, w tym szkice wielkich kompozycji wystawionych w ratuszu na ulicy Athinas. Kolejne pokolenie artystów powojennych reprezentują wczesne prace Yiannisa Spyropoulosa, Yiannisa Gaitisa, Georgiosa Vakirtzisa, Alekosa Fasianosa, Chronisa Botsoglou i Opy Zouni. Najnowsze pokolenie artystów współczesnych, urodzonych w latach 1955-1965, obejmuje natomiast reprezentatywne prace malarzy ekspresjonizmu. Kolekcja rzeźby w muzeum nie jest tak bogata i reprezentatywna jak jej obrazy i ryciny, wciąż zawiera jednak kilka wspaniałych, wartych uwagi dzieł autorstwa takich artystów jak Michalis Tobros, Thanassis Apartis, Georgios Phytalis czy Iason Papademetriou.
Działalność Miejskiej Galerii Sztuki obejmuje wyjątkowo bogaty program bezpłatnych wycieczek z przewodnikiem po obszarach archeologicznych, programy edukacyjne dla dzieci w różnym wieku, a także seminaria i wykłady, dotyczące tematów związanych ze sztuką. W budynku znajduje się również biblioteka, prowadzona przez władze miasta Ateny. Obecnie muzeum jest niewątpliwie wartym odwiedzenia miejscem w stolicy, realizującym swój potencjał jako galeria sztuki i dającym odwiedzającym szansę nie tylko na cieszenie się pięknem unikalnej, greckiej twórczości, lecz także ma bycie naocznym świadkiem jej nieustannego rozwoju i wciąż kreującej się historii.
Godziny otwarcia
Od wtorku do soboty: 11:00-19:00
Niedziela: 10:00-16:00
W poniedziałki muzeum jest zamknięte.
Wstęp do Miejskiej Galerii Sztuki w Atenach jest bezpłatny.
Natalia Zientek
