Eleni Boukoura-Altamoura była pierwszą wielką artystką w Grecji, której twórczość uważana jest za niezwykle wpływową, zwłaszcza że była pierwszą kobietą, która otrzymała formalne wykształcenie artystyczne w czasach, gdy było to dla kobiet niedostępne. W przeszłości zapewne było wiele utalentowanych greckich artystek, które niestety nie zostały rozpoznane tak, jak Eleni.
Niesamowity talent i tragiczne życie Boukoury-Altamoury zainspirowały jej prace, w których często pojawiają się kobiety na pierwszym planie.
Artystka urodziła się w arystokratycznej rodzinie na greckiej wyspie Spetses w 1821 roku. Jej ojciec był armatorem, który zawsze interesował się sztuką i był znany z otwarcia jednego z pierwszych teatrów w Atenach. Rodzina Boukouris przeniosła się do Aten w 1836 roku, kilka lat po tym, jak zostały oficjalną stolicą nowo powstałego państwa.
Dorastając w artystycznym i kreatywnym środowisku, Boukoura-Altamoura interesowała się malarstwem od najmłodszych lat. Widząc to, jej ojciec zatrudnił włoskiego artystę Raffaello Ceccoli jako prywatnego nauczyciela dla swojej córki. Co więcej, w szkole rysowała swoich kolegów i koleżanki, którzy między lekcjami na zmianę pozowali dla niej.
Szkoła artystyczna we Włoszech
Przez długi czas kontynuowała naukę prywatnie, a w wieku 27 lat wyjechała z listem polecającym od Ceccoli do Neapolu, aby rozpocząć edukację artystyczną. Szkoły artystyczne nie przyjmowały wówczas kobiet, ale Eleni była szczególnie zdeterminowana, więc przebrała się za mężczyznę i przedstawiła się jako Chrysinis Boukouras, aby móc uczęszczać na zajęcia.
Podczas studiów zakochała się we włoskim malarzu Francesco Saverio Altamura, który ze strony matki był pochodzenia greckiego. Para miała dwoje dzieci, Sofię w 1851 roku i Ioannisa w 1852 roku, zanim Eleni przeszła na katolicyzm, aby mogli się pobrać, co zrobili w 1853 roku. Trzy lata później mieli także trzecie dziecko, Alessandro.
Jej mąż znudził się tęsknotą Eleni za ojczyzną i w 1856 roku zostawił ją dla angielskiej malarki Jane Benham Hay, z którą wyjechał do Paryża. Fascynujący jest obraz przypisywany Boukoura-Altamoura, na którym artystka przedstawia siebie w przebraniu mężczyzny, malując portret Jane Benham Hay. Uważane jest to bardziej za teorię niż fakt, ale nadaje tej sytuacji głębszego znaczenia.
Eleni postanowiła wrócić wtedy do Grecji z dwójką swoich dzieci, podczas gdy jej najmłodszy syn pozostał z Francesco, a ona zaczęła uczyć malarstwa i dawać lekcje sztuki w Atenach.
Powrót do Grecji i śmierć
Późniejsze życie Eleni było pełne tragedii i cierpienia.
W 1872 roku wraz ze swoją córką grecka malarka przeprowadziła się do rodzinnego domu na Spetses, kiedy Sofia zachorowała na gruźlicę. Sofia zmarła na tę chorobę przed końcem roku w wieku 18 lat, więc Eleni wróciła do Aten.
W 1876 jej syn Ioannis, znany i doceniony jako malarz pejzaży morskich, ukończył studia w Kopenhadze i wrócił do domu w Atenach, by mieszkać z matką. Podobnie jak jego siostra, Ioannis zachorował na gruźlicę w 1878 roku i zmarł wkrótce po zachorowaniu.
Śmierć jej dzieci była zbyt trudna do zniesienia. Boukoura-Altamoura, pełna rozpaczy, spaliła część własnych dzieł, jak i obrazów swojego syna. Uważa się, że utrata dzieci była przyczyną jej złamanego serca i odosobnionego życia w Spetses aż do jej śmierci w 1900 roku.
Do dziś zachowało się bardzo niewiele jej prac, tylko nieliczne obrazy, rysunki i popiersia znajdują się głównie w prywatnych kolekcjach potomków jej krewnych.
Jej zachowane obrazy pokazują imponujący talent Eleni, lecz gdyby nie spaliła wielu swoich dzieł, prawdopodobnie byłaby znacznie bardziej znana w Grecji i za granicą.
Zofia Masalska
