Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, τα προϊστορικά λίθινα εργαλεία που εντοπίστηκαν σε σπήλαιο της Πολωνίας πριν από 50 χρόνια, αναγνωρίστηκαν ως μερικά από τα παλαιότερα που έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή. Τα εργαλεία από το σπήλαιο Tunel Wielki της περιοχής Małopolska, πρόκειται για εκθέματα 450.000 με 550.000 ετών κατασκευασμένα από το εξαφανισμένο ανθρώπινο είδος Homo heidelbergensis, που θεωρείται ο τελευταίος κοινός πρόγονος των Νεάντερταλ και των σύγχρονων κοινωνιών.
Αυτή η χρονολόγηση μπορεί να επιτρέψει στους επιστήμονες να μάθουν περισσότερα για τους ανθρώπους που τα δημιούργησαν, καθώς επίσης και τους λόγους για τους οποίος μετανάστευσαν στην Κεντρική Ευρώπη.
Το σπήλαιο Tunel Wielki ανασκάφθηκε τη δεκαετία του 1960, με τους αρχαιολόγους να επιστρέφουν ξανά στην τοποθεσία το 2016. Τα στρώματα υλικού που κάλυπταν την περιοχή συνδυάστηκαν με την εποχή του Ολοκαίνου, που χρονολογείται πριν από περίπου 11.700 χρόνια, και στη Μέση Παλαιολιθική εποχή, που εκτείνεται έως και 40.000 χρόνια πριν.
Ο αρχαιολόγος Claudio Berto του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας όμως παρατήρησε χαρακτηριστικά ακόμα και παλαιότερης εποχής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το 2018 η ομάδα των επιστημόνων να επιστρέφει ξανά στο σπήλαιο, αυτή τη φορά εξετάζοντας πιο προσεκτικά τα διάφορα στρώματα που συσσωρεύτηκαν με τα χρόνια και συλλέγοντας περισσότερο υλικό οστού για ανάλυση.
Προηγουμένως, υπήρχαν μόνο δύο γνωστές τοποθεσίες στην Πολωνία με εργαλεία από την ίδια περίπου χρονική περίοδο: η Trzebnica και η Rusko. Αλλά τα τεχνουργήματα του σπηλαίου Tunel Wielki είναι διαφορετικά. Αρκετοί αρχαιολογικοί χώροι στην περιοχή δείχνουν στοιχεία αρχαίας ανθρώπινης κατοίκησης – αλλά το παράδοξο είναι ότι πρόκειται για υπαίθριους χώρους. Δεδομένου ότι εκείνη τη περίοδο επικρατούσαν πολύ σκληρές καιρικές συνθήκες, η επιβίωση ενός τυχόν οικισμού θα απαιτούσε σημαντική φυσική και πολιτιστική προσαρμογή.
Ενδιαφέρον είχε επίσης η τεχνική που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι εκείνη την εποχή για το κούμπωμα των εργαλείων πυριτόλιθου. Αυτή η τεχνική είναι η απλούστερη που χρησιμοποιήθηκε από τους αρχαίους οικισμούς και συνήθως εφαρμοζόταν μόνο σε υλικά κακής ποιότητας ή όταν ο πυριτόλιθος ήταν σε έλλειψη. Σε αυτή την περίπτωση όμως ο πυριτόλιθος του Tunel Wielki δεν ήταν κακής ποιότητας, ούτε ήταν σπάνιος, καθώς ελήφθη τοπικά. Η εύρεση μιας δεύτερης τοποθεσίας με παρόμοια χαρακτηριστικά μπορεί να βοηθήσει τους αρχαιολόγους και να δώσει φως σε αυτό το μυστήριο.
Μάρκος Μαυρίδης
