Η κυβερνητική συμμαχία της Πολωνίας παρουσίασε ένα πρωτοποριακό νομοσχέδιο που επιδιώκει να προσφέρει νομική αναγνώριση και βασικά δικαιώματα στα ζευγάρια που δεν έχουν παντρευτεί. Η πρωτοβουλία αυτή στοχεύει στη μείωση των μακροχρόνιων ανισοτήτων στο οικογενειακό και κληρονομικό δίκαιο της χώρας.
Η νομοθετική πρόταση, που φέρει τον τίτλο «Νόμος για τη Θέση των Στενών Ατόμων και τις Συμβάσεις Πολιτικής Συμβίωσης», παρουσιάστηκε επίσημα στο Σέιμ (Sejm), τη κάτω βουλή του πολωνικού κοινοβουλίου, από μέλη του κεντρώου κόμματος PSL και της Αριστεράς (Lewica).
Εφόσον εγκριθεί, το νομοσχέδιο θα επιτρέπει στα άγαμα ζευγάρια να κληρονομούν περιουσία χωρίς φορολογική επιβάρυνση, να λαμβάνουν κοινά δάνεια, να μοιράζονται συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά οφέλη, καθώς και να λαμβάνουν σύνταξη σε περίπτωση θανάτου του συντρόφου. Επίσης, θα καθορίζονται δικαιώματα σχετικά με την ιατρική περίθαλψη, την πρόσβαση σε ιατρικά δεδομένα, τις ταφικές διαδικασίες και τη νομική κάλυψη κοινής ιδιοκτησίας.
Η πολιτική συμβίωση θα αναγνωρίζεται μέσω συμβολαιογραφικής πράξης, η οποία θα κατατίθεται στις τοπικές αρχές. Το νομοσχέδιο θα αφορά δύο ενήλικα άτομα, ανεξαρτήτως φύλου, επιτρέποντας έτσι την επίσημη αναγνώριση τόσο ετερόφυλων όσο και ομόφυλων σχέσεων. Ωστόσο, δεν προβλέπεται δικαίωμα υιοθεσίας για τους συντρόφους.
Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται έπειτα από συστάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη και αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σύμφωνα με τις οποίες η Πολωνία οφείλει να αναγνωρίσει νομικά τα άγαμα ζευγάρια. Μέχρι σήμερα, η χώρα δεν διαθέτει καμία μορφή καταχωρημένης συμβίωσης, κάτι που έχει δημιουργήσει νομικά κενά για χιλιάδες ζευγάρια που ζουν χωρίς επίσημη προστασία.
Παρά την πρόοδο, υπάρχουν διαφορετικές αντιδράσεις. Ορισμένες οργανώσεις για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ θεωρούν ότι η πρόταση δεν εξασφαλίζει πλήρη ισότητα με τον γάμο, ενώ συντηρητικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι η ρύθμιση θα μπορούσε να εκληφθεί ως εναλλακτικό θεσμικό πλαίσιο προς αυτόν. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Καρόλ Ναβρότσκι, δήλωσε ότι δεν θα υποστηρίξει ένα νομοσχέδιο που αντιμετωπίζεται ως υποκατάστατο του γάμου.
Παρά τις επιφυλάξεις, κοινωνικές έρευνες δείχνουν αυξανόμενη υποστήριξη από μεγάλο μέρος των Πολωνών πολιτών υπέρ της νομικής αναγνώρισης των άγαμων ζευγαριών. Η κυβέρνηση αναμένει ότι η συζήτηση του νομοσχεδίου στο κοινοβούλιο θα ξεκινήσει αργότερα μέσα στο έτος, με προοπτική την έγκρισή του.
