Strona głównaAktualnościGrecja28 października 1940 roku

28 października 1940 roku

Po dojściu do władzy we Włoszech faszystów rząd Benito Mussoliniego dążył do uzyskania mocarstwowej pozycji państwa. Głównym kierunkiem ekspansji były wybrzeża Morza Śródziemnego i Bałkany. Już w 1923 roku w reakcji na zamordowanie w okolicach greckiej Janiny włoskiego generała Enrico Telliniego Mussolini wystosował do rządu greckiego ostre ultimatum a po niezadowalającej odpowiedzi wydał jednostkom Regia Marina rozkaz, by zbombardowały i okupowały wyspę Korfu. Po mediacji Ligi Narodów i w wyniku nacisków Wielkiej Brytanii Włosi wycofali się pozostając w przekonaniu o słabości Grecji.

Trwało także postępujące uzależnianie Albanii od wpływów włoskich. W następstwie udzielenia pomocy finansowej dla Ahmeda ben Zogu kraj ten został podporządkowany Włochom w sferach politycznej i ekonomicznej. Gdy Zogu I próbował choć częściowo się uniezależnić, Mussolini zdecydował się zająć Albanię siłą. 7 kwietnia 1939 roku wojska włoskie wylądowały w portach, doprowadzając do ucieczki Zogu I i powołania na tron albański króla Włoch Wiktora Emanuela III. Albania stała się dla Włoch punktem wyjściowym dla dalszej agresji w kierunku Grecji i Jugosławii.

W efekcie ekspansywnej polityki Włoch rządy Francji i Wielkiej Brytanii udzieliły Grecji (a także Rumunii) jednostronnych gwarancji bezpieczeństwa na wypadek agresji. Jednak po kapitulacji Francji Mussolini powrócił do swych planów agresji na Bałkanach. Początkowe plany zaatakowania równocześnie Jugosławii i Grecji zostały zrewidowane na skutek zdecydowanie negatywnej postawy III Rzeszy. Podjęto decyzję o ataku jedynie na uważaną za słabszą militarnie Grecję.

ochi elliStrona włoska rozpoczęła w sierpniu 1940 roku kampanię propagandową przeciwko Grecji oraz zorganizowała pewną liczbę prowokacji, o które oskarżano Greków. 15 sierpnia 1940 roku włoski okręt podwodny „Delfino” zatopił, pomimo obowiązującego pomiędzy oboma państwami pokoju, grecki krążownik lekki „Elli”, biorący udział w obchodach święta Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny na wyspie Tinos[8]. Rząd włoski natychmiast wydał oświadczenie, w którym zaprzeczył obecności jakiejkolwiek swojej jednostki wojennej na okolicznym akwenie i oskarżył Wielką Brytanię o zatopienie krążownika celem pogorszenia stosunków Włoch z Grecją. Przeprowadzone z polecenia rządu greckiego śledztwo wykazało, że szczątki torped znalezione na miejscu zdarzenia pochodzą z broni włoskiej produkcji, jednak wyniki dochodzenia zostały utajnione, aby nie prowokować siłowej reakcji Włoch i oficjalnie opublikowane dopiero po włoskiej agresji.

Ostrożne działania dyplomacji greckiej i zaangażowanie militarne Włoch w Afryce spowodowały decyzję Mussoliniego o przełożeniu ataku na późniejszy termin. Po ustabilizowaniu się frontu afrykańskiego na początku października 1940 roku powrócono do planowania agresji. Nie bez wpływu na tę decyzję były: korzystanie przez Royal Navy z greckich portów i wód terytorialnych oraz przeprowadzona przez Niemców 12 października operacja zajęcia rumuńskich pól roponośnych.

O godzinie 3.00 w nocy 28 października 1940 roku premier Grecji Joanis Metaksas otrzymał od ambasadora Włoch, Emmanuele oxi5Grazzi ultimatum, w którym żądano zgody na okupację Grecji przez wojska włoskie i prawa do swobodnego przemarszu. Premier miał tylko trzy godziny na odpowiedź i uznając, że stanowisko Włoch nie daje możliwości negocjacji, odrzucił żądania jednym słowem „Ohi!” (nie). O 6.00 rano tego samego dnia (była to rocznica marszu na Rzym) armia włoska rozpoczęła bombardowania Grecji, a oddziały lądowe wkroczyły do Epiru.

Wieść o tym wywołała reakcję wszystkich stronnictw politycznych i obywateli, którzy nie czekając na powołanie, zgłaszali się do macierzystych jednostek wojskowych. Przejawem powszechnej euforii było zachowanie się zmobilizowanych w trakcie transportu na front – greckie służby kwatermistrzowskie doliczyły się, że udający się do strefy walk rozentuzjazmowani rezerwiści, strzelając na wiwat, zużyli ok. 1 mln szt. amunicji karabinowej.

Dzień 28 października obchodzony jest w Grecji jako święto narodowe (Dzień Ochi).

www.wikipedia.org

NAJNOWSZE

KUCHNIA

Informacje polonijne